Tagarchief: Sweder van Zuylen

De Sweder van Zuylenweg 2

De Sweder van Zuylenweg werd genoemd naar Sweder III van Zuylen van Abcoude, geboren omstreeks 1360. Sweder was de stichter van het Karthuizer klooster Nieuwlicht (1392) in Utrecht.

Om een beeld te krijgen van de geschiedenis van deze weg gebruiken we de Stratengids 1940. Hierin staan per straat de huisnummers, de naam van de hoofdbewoner en zijn of haar beroep. Deze gegevens zijn aangevuld met advertenties en andere boekwerkjes. We lopen een denkbeeldige wandeling in de periode 1938-’39 over de Sweder van Zuylenweg vanaf de rotonde naar de Amsterdamsestraatweg aan de even kant.

De wandeling begint met een rij woningen tot de hoek met de Werner Helmichstraat. Daar troffen we de bakkerij van Boonzaaijer. De bakkerij kreeg meerdere filialen in de stad.

Op de hoek aan de overkant stapten we de melkhandel van de heer Rosseweij in. Hij had hier zijn ‘Zuilensche Electrische Melkinrichting’.

Na het passeren van een rijtje woningen kwamen we bij nummer 63. Hier woonde Johan Hanselaar, de gemeente-sinterklaas van Zuilen.

Op de hoek met de Johannes Uitenbogaertstraat was de ‘HaKa-winkel van de coöperatie ‘‘Oostenburg’’ ’. (HAndels KAmer, waarvan het hoofdkantoor in Rotterdam stond, was een winkelketen van coöperatieve winkels.) Voordat déze kruidenierswinkel het HaKa-etiket kreeg opgeplakt, werd hier zakengedaan voor een andere coöperatieve vereniging, namelijk ‘Preferentia’. (opmerkelijk, in de verzuilde samenleving ‘van toen’, was ‘Preferentia’ van rooms-katholieke signatuur, terwijl ‘Oostenburg’ uitgesproken socialistisch was!)

In dit pand vestigde zich een zelfbedieningswasserij: heel vernieuwend: een wasserij waar je zelf je was kon doen!

Aan de overkant van de Johannes Uitenbogaertstraat streek Van Hasselt neer met een groentehal. Naast hem kwam kapper G. Knoop.

In de oorlog was de kapsalon een sociaal centrum waar nieuwtjes over het verloop van de oorlog werden uitgewisseld. De informatiestroom werd uiteraard wat geremd als men niet wist of er soms een NSB’er onder de klanten zat te wachten. Die ‘‘foute’’ lieden moesten natuurlijk ook geknipt worden. Knoop had een systeem bedacht waarbij hij met de stand van een spiegel in de kapsalon aangaf dat er iemand zat die niet te vertrouwen was. Dan kon er niet vrijuit gepraat worden over de bezetters en de bezetting en de stand van zaken in de oorlog.

Voor Sweder van Zuylenweg 33 werd in 1937 geadverteerd als speelgoedmagazijn. We passeren de Hermannus Elconiusstraat. Op de hoek, zat Venema schoenen. In dit pand kwam een Videotheek.

De tegenoverliggende hoek was het terrein van de kruidenierswinkel van Oude Wansink. Later werd dit een ViVo-filiaal (Vrijwillige Inkoop- en Verkoop Organisatie, een kruideniersketen die in 1942 werd opgericht.).

Tot de Amsterdamsestraatweg zijn nog twee winkels aan deze kant van de weg, de bloemenwinkel van G.J. van Eck en Zn. en de comestibleswinkel van G.J. van Ekeris.

We komen bij het paradepaardje van het winkelbestand van 1938, de winkel van De Gruyter. Het op de hoek met de Amsterdamsestraatweg gelegen pand van De Gruyter is gebouwd door aannemer Avezaat van de Marnixlaan. Avezaat had dit stuk grond in eigendom en wilde het wel aan de firma De Gruyter verkopen als hij het pand dan ook zou mogen bouwen. De Gruyter ging akkoord, onder beding dat aan de overzijde geen kruidenierswinkel mocht komen. De Gruyter was een grote kruidenier, die zich met uitsluitend eigen merkartikelen lange tijd goed staande wist te houden. De beroemde reclamezin van de De Gruyter-keten was: ‘Én betere waar, én 10%, alleen de Gruyter’.

De eerste winkel van de heer Oude Wansink was aan de Amsterdamsestraatweg. Hij verhuisde naar de Sweder van Zuylenweg op de hoek van de Hermannus Elconiusstraat. Later werd dit een ‘ViVo’-winkel.

 Meer weten over de Sweder van Zuylenweg en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl

De Sweder van Zuylenweg 1

De Sweder van Zuylenweg werd genoemd naar Sweder III van Zuylen van Abcoude, geboren omstreeks 1360. Sweder was de stichter van het Kartuizer klooster Nieuwlicht (1392) in Utrecht.

Om een beeld te krijgen van de geschiedenis van deze weg gebruiken we de Stratengids 1940, hierin staan per straat de huisnummers, de naam van de hoofdbewoner en zijn of haar beroep. Deze gegevens zijn aangevuld met advertenties en andere boekwerkjes. We lopen een denkbeeldige wandeling in de periode 1938-’39 over de Sweder van Zuylenweg vanaf de Amsterdamsestraatweg aan de even kant.

De winkel op de hoek Amsterdamsestraatweg was in Zuilen heel bekend: C. Jamin. De gezusters Grim hebben nadrukkelijk naam gemaakt voor de firma. Als het erg mooi weer was, werd door de dames Grim ijs verkocht aan een ‘loket’ dat op de Sweder van Zuylenweg in de gevel zat. Vooral bezoekers van het Julianapark maakten van deze gelegenheid dankbaar gebruik.

Daarna kwamen we langs de hal waar groenten verkocht werden door Van Elk.

Op nummer 6 zat huisarts J. Cornelis die werd opgevolgd door J.C. Ogterop.

Aan de overkant van de St.-Willibrordusstraat zat slager W.J. van Rijn, die werd opgevolgd door de heer Bosch – een broer van de slager op de hoek Edisonstraat/St.-Ludgerusstraat.

Enige panden ernaast kwamen we op nummer 14 de drogisterij van I. Groenberg tegen. Hier begon het echtpaar Groenberg-Groen een drogisterij en fotohandel, die later door hun zoon Rob werd voortgezet, eerst op dit adres, later aan de Amsterdamsestraatweg 524 (‘De Kamil’).

Op nummer 28 woonde meester J.Th.A. de Groot, leraar aan de St.-Ludgerusschool, die later aan de Utrechtse St.-Gregoriuscollege in de Nobeldwarsstraat.

Enkele huizen verder, op nummer 34, zat fotograaf Van der Pal. Hier hebben heel wat inwoners van Zuilen in de etalage gehangen.

Op nummer 38 woonde de familie Flierboom. De heer des huizes, bouwde voor de Tweede Wereldoorlog een radio met raamantenne, die hij in de oorlog verstopte tussen plafond badkamer en zoldervloer. De radio werd door latere bewoners ontdekt en aan het Museum van Zuilen geschonken.

J.J. en A. van der Pal, een andere tak van de familie, zat op de hoek van de Sweder van Zuylenweg en de Edisonstraat. Zij verdienden hun boterhammen met de verkoop van manufacturen en dameskleding.

Op de tegenoverliggende hoek met de Edisonstraat werd de winkel voor kleine huishoudelijke artikelen gedreven door de familie Tjepkema. Deze winkel werd door de klanten en omwonenden vrijwel altijd aangeduid met ‘Tjeppie’. (Hoewel de heer Tjepkema zelf liever de koosnaam ‘Wiepie’ gebruikte: Wies en Piet Tjepkema.)

Na een rijtje woningen kwamen we bij nummer 88 waar H. van Rouwendaal brood verkocht. Hij had J.A.G. Jessen als buurman, die was kapper. Op de hoek bij de Balderikstraat kwam J.C. Oorbeek met zijn ‘Rund- Kalfs- en Varkensslagerij’.

Aan de overkant van de Balderikstraat zat J. van de Hoven op nummer 94. Hij had een sigarenhandel. In dit pand kwam later de heer Van der Berg lederwaren verkopen. Deze Van der Berg werd heel bekend in Zuilen maar niet bij iedereen onder zijn eigen naam. Door de uitgezakte rechterwang kenden de meesten hem beter als ‘hangwang’. Zijn verminking was echter zo indringend dat er geen sprake was van uitschelden maar veeleer een naam aanduiding die algemeen gebruikt werd. Van der Berg heeft ook nog een tijdje gewerkt bij de lederwarenwinkel naast De Gruyter aan de Amsterdamsestraatweg waar later de schoenenwinkel ‘Het Panterhuis’ is gekomen.

Modevakschool ‘Ensaid’ zat tot 1936 nog op nummer 104. Daarnaast, op nummer 106, had de heer J. van Rossem een woningbureau. Een groot uithangbord met de tekst ‘Lux Woningbureau’ wees de passant op zijn vestigingsplek.

We zijn beland bij het einde van de Sweder van Zuylenweg. Op deze hoek, nummer 112, werden manufacturen verkocht door Vroom, maar later kwam hier J.M. Kayim met zijn kruidenierswaren.

Op de hoek van de Sweder van Zuylenweg en de Edisonstraat was de winkel van Ton van der Pal ‘De Concurrent’.

 Meer weten over de Sweder van Zuylenweg en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl