Inbraak in de Zuilense De Gruyterwinkel berecht.

Toegegeven: het is geen stijl, een inbraak plegen. Zeker niet voor een matroos. Dus… voor de krijgsraad met die jongeman. Het Utrechts Nieuwsblad van 28 februari 1959 schreef erover.

President zeekrijgsraad tegen Utrechtse matroos:

Breng vakantie eens in gevangenis door …

(Van een onzer verslaggevers)

Dit had de jeugdige matroos bij de Marine K.A. K. uit Utrecht, thans met groot verlof, op zijn geweten, toen hij terechtstond voor de krijgsraad voor de zeemacht in Den Haag: tien oktober van het vorig jaar had hij samen met een paar kameraden tijdens een inbraak 42 repen chocolade gestolen uit een noodwinkel van de firma P. de G. aan de 8int-Willibrordusstraat in Utrecht noord (Zuilen).

  1. kende de weg, kort tevoren hadden hij en zijn kameraden in dezelfde noodwinkel chocolade gestolen. De winkelruit hadden ze met een scherp voorwerp op de gewenste hoogte stukgemaakt. De winkelier had na de diefstal hardboard voor zijn kapotte etalage gemaakt, maar K. vond dat geen bezwaar. Hij duwde betimmering opzij en verdeelde de 42 repen „eerlijk” onder zijn vrienden. Ter plaatse werd een aantal repen genuttigd. De rest werd voor later bewaard.

„Dit is geen kwajongensstreek meer” oordeelde de fiscaal bij de zeekrijgsraad  mr. Spoor. Hij herinnerde eraan dat beklaagdes kameraad door de politierechter in Utrecht tot zes weken is veroordeeld. Mr. Spoor vond dat beklaagde eveneens streng behoort te worden aangevat. „Dit optreden lijkt verdacht veel op inbraak”, zei hij. Het feit dat beklaagde tweemaal aan eenzelfde diefstal schuldig was, woog voor hem mee bij het bepalen van zijn eis. Hij vorderde twee weken gevangenisstraf onvoorwaardelijk tegen de Utrechter.

De raadsvrouwe zag echter nog wel verlichtende omstandigheden. Haars inziens was het optreden van beklaagde te verklaren uit een soort braniezucht. De eerste diefstal was niet door hem gepleegd. Een van zijn kameraden had voorgesteld eens een greep te doen in een van de noodwinkels aan de St.-Willibrordusstraat. De tweede maal moest beklaagde tonen dat hij ook wat mans was en de diefstal werd voor hem een kwestie om tegenover zijn vrienden zijn stand op te houden. Echte misdadigheid zat er bij beklaagde, volgens de raadsvrouwe, niet bij.

Zij zag dan ook alle aanleiding een voorwaardelijke straf aan beklaagde op te leggen. Bovendien vreesde ze dat beklaagde zijn werkkring bij een Utrechts constructiebedrijf zou verliezen. De president, mr. Veldman, vond een Salomon’s oplossing. Op zijn vraag of K. vakantie te goed had, antwoordde verdachte bevestigend. Als je je vakantie dan eens in de gevangenis doorbrengt? stelde hij beklaagde voor.

Met een zuur gezicht knikte deze hierop toestemmend. Ook de fiscaal bleek voor een dergelijke oplossing wel te voelen …

De Gruyter de winkel van de inbraak

Fotobijschrift: In Zuilen vestigde zich ook dé grootgrutter van die tijd, n.l. P. de Gruyter & Zn. Een zeer groot bedrijf met uitsluitend ‘eigen merk’ producten. Niet alleen de koffie en thee, maar ook alle andere artikelen die men er verkocht waren van het huismerk. Deze grootgrutter uit ’s Hertogenbosch was gevestigd op de hoek van de Amsterdamsestraatweg en de Sweder van Zuylenweg. De bekende reclameslogan die men gebruikte was: Èn betere waar, èn tien procent, alleen de Gruyter. De firma werd beroemd door zijn ‘Snoepje van de week’. De foto is van ruim vóór de inbraak. Zo, en dan nu de foto: rechts dat fietsenwinkeltje gezien? Dat wordt later een schoenenwinkel van de heer Leeuwis, onder de naam Het Panterhuis.

Groot drama in de St.-Winfridusstraat te Zuilen.

Meestal plaatsen we leuke, positieve, ontroerende, of leerzame stukjes op onze Oud Nieuws-pagina. Vandaag gaat het bericht over een drama dat zich in de St.-Winfridusstraat in Zuilen afspeelde. In het Utrechts Nieuwsblad van de 27ste februari 1961 deed men er verslag van.

 

Man tracht gezin met gas te doden

Drama in de Utrechtse wijk Zuilen

De politie heeft zondag bekendgemaakt, dat er zich in het perceel Sint-Winfridusstraat 83 in Utrecht (wijk Zuilen) een drama heeft afgespeeld, waarbij een man gepoogd heeft zijn gezin door gas om het leven te brengen. De recherche heeft vrijdagavond deze man aangehouden. Het is de 33-jarige voorman G. M., die — zo is uit het verhoor gebleken — al enige jaren met zijn vrouw in onenigheid leefde.

  1. was gewoon iedere morgen om zes uur het huis te verlaten om naar zijn werk te gaan. Vrijdagmorgen maakte hij met een blikopener in de kast van de gasmeter een gat in een gasleiding. Omdat het gas met een sissend geluid ontsnapte, draaide de voorman de hoofdkraan wat dichter, tot het geluid verdween.

Toen zijn vrouw om kwart voor zeven opstond, merkte zij direct een gaslucht op. Bij het opzetten van theewater dacht zij aanvankelijk, dat er een nieuw gasmuntje in de meter moest. Mevrouw A. M.-G. (39 jaar oud) ontdekte toen dat de hoofdkraan enigszins dichtgedraaid was. Ook het sissende geluid werd door haar in de kast waargenomen. Zij waarschuwde het gasbedrijf van het Gevu. De fitters ontdekten het gat, dat driehoekig van vorm was en ongeveer vijf millimeter groot. Het gat had mevrouw M.-G. niet zelf ontdekt.

In de loop van vrijdagavond arresteerde de politie de voorman. Hij is de vader van Johanna (dertien jaar), Gerrit (elf jaar) en Fenna (9 jaar). De verdachte werd in zijn woning aangehouden. Hij heeft lang ontkend, maar tenslotte zijn afschuwelijke daad toch toegegeven.

St.-Winfridusstraat

De St.-Winfridusstraat. Foto uit de collectie van Het Utrechts Archief.

 

 

Over de eerste wijzigingen na de annexatie van Zuilen 

Na de annexatie gaat Utrecht voortvarend aan de slag om in (wat dan is geworden, de wijk) Zuilen orde op zaken te stellen. enkele plannen worden beschreven in het Utrechts Nieuwsblad van 26 februari 1954. Lang niet alle plannen werden verwezenlijkt. Zo is er nooit een politiebureau in de Prinses Margrietstraat gekomen…

VERANDERD STRAATBEELD IN VOORMALIG ZUILEN

In het voormalige Zuilen beginnen zich belangrijke veranderingen te voltrekken. Het bureau van politie aan de Daalseweg is reeds ontruimd en overgebracht naar het bureau voor sociale zaken in de tuin van het oude gemeentehuis. Het telefoonnummer is hetzelfde gebleven: 18046. Deze overplaatsing draagt echter een tijdelijk karakter, want het ligt in de bedoeling, over te gaan tot de bouw van een nieuw politiebureau bij de Prinses Margrietstraat.

De aanleg van de Burgemeester Norbruislaan vorderde aanvankelijk zeer snel, doch door de weersomstandigheden is een aanzienlijke stagnatie ingetreden. Langs deze laan bevinden zich de Geref. kerk, het bureau van politie, de brandweerkazerne enz., die alle zullen verdwijnen. Met de afbraak van de woning, die zich bevindt vóór genoemde kerk, is reeds een begin gemaakt, en spoedig zal met de bouw van de nieuwe kerk worden begonnen, want de aanbesteding is reeds geweest. Zij komt dan echter meer naar de Daalseweg, tegenover de De Muinck Keizerkade. Zoals reeds gezegd, is het bureau van politie reeds ontruimd, terwijl dit ook zal geschieden met de brandweerkazerne. Het materiaal zal tijdelijk worden ondergebracht in de omgeving van de borstelfabriek, want er zal ook een nieuwe garage worden gebouwd.

Wanneer de nieuwe laan gereed zal zijn, zal het ook mogelijk zijn een autobusverbinding met de C. Smeenkstraat en omliggende straten tot stand te brengen. Het is hier een drukbevolkte wijk, die thans als het ware geheel is geïsoleerd want de gemeentelijke autobussen rijden slechts tot het Bevrijdings Monument. Daar komt nu nog bij, dat de 320 woningen van Bredero’s Bouwbedrijf de voltooiing naderen en binnenkort reeds ten dele zullen kunnen worden betrokken. Ook zal het dan mogelijk zijn, een autobushalte bij de laan, die toegang geeft tot het Elinkwijk-terrein, aan te leggen.

brandweerkazerne

De brandweerkazerne van Zuilen, zoals die in de krant enkele maanden eerder werd afgebeeld (onder de onterechte kop: ‘Zuilen gaat van de atlas verdwijnen’)

 

Over P.H. de Winter, die 40 jaar bij de PEGUS werkte

Het is vele jaren gebruik geweest dat in de kranten een jubilaris werd vermeld, die (toch wel minstens) veertig of vijftig jaar in dienst was bij dezelfde werkgever. Zo schreef het Utrechts Nieuwsblad  in de uitgave van 22 februari 1966 over het jubileum van:

P.H. de Winter 40 jaar bij het Pegus

(Van een onzer verslaggevers)

UTRECHT — De heer P.H. de Winter, Hermannus Elconiusstraat 15 te Utrecht, zal vrijdag 25 februari in besloten kring gehuldigd worden ter gelegenheid van zijn veertigjarig dienstjubileum bij het N.V. Provinciaal- en Gemeentelijk Utrechts Stroomleveringsbedrijf.

De jubilaris trad op 26 februari 1926 in dienst van de N.V., waar hij aanvankelijk als instrumentmaker, later in de rang van technicus zijn arbeidsterrein vond.

Gedurende de 40 jaar van zijn loopbaan bij de vennootschap heeft de heer De Winter op uitnemende wijze zorg gedragen voor de inspectie en het onderhoud in de ketelhuizen van de regelapparatuur, de drukaanwijzende watermeters, stoommeters, alsmede van de registrerende meetapparaturen.

Elconiusstraat

Fotobijschrift: Mooi verhaal, daar zal de heer De Winter wel blij mee geweest zijn. Maar in tegenstelling tot wat vaak gebeurde bij zo’n bericht plaatste men hierbij geen foto. Dan maar een plaatje uit Utrecht in Woord en Beeld, van de Hermannus Elconiusstraat die nog volop in ontwikkeling is.

 

 

Volksonderwijs in het Pastoor Schiltehuis (in 1937)

Na Utrecht en Maarssen kon Zuilen natuurlijk niet achterblijven en ontstond ook hier een afdeling Volksonderwijs. Het Utrechts Nieuwsblad schreef op 24 februari 1937 over de bijeenkomst in het Pastoor Schiltehuis:

Het volksonderwijs in Zuilen

——

Zeer geslaagde avond waarbij tegenwoordig wethouder N.A. Zachte.

ZUILEN, 24 Febr. – Aan de uitnoodiging van de afd. Zuilen van Volksonderwijs tot het bijwonen van een gezelligen avond hadden ongeveer 400 personen een gevolg gegeven, die de zaal van het Pastoor Schiltehuis bijna geheel vulden.

Ongeveer 8 uur heette de voorzitter, de heer J. Meijer, allen hartelijk welkom, in het bijzonder de afgevaardigden van de zuster-organisaties uit Utrecht en Maarssen, benevens wethouder N.A. Zachte en de raadsleden K. Kievit en Venema. Na de medewerkenden aan den avond eveneens welkom en reeds bij voorbaat bedankt te hebben, sprak hij de hoop uit, dat de avond voordeel moge opleveren voor de Vereeniging en voor het volksonderwijs, opwekkend zich aan te sluiten bij degenen, die de deuren van de scholen openhouden voor ieder kind.

Na dit openingswoord bracht de toneelgroep van den Alg. Bond van Handels- en Kantoorbedienden al direct gezelligheid door de opvoering van het driebedrijvig toneelspel “Geen dubbeltjes in zijn zak.” De spelers en speelsters waren dezen avond wel buitengewoon goed op dreef en oogstten een ten volle verdiende waardeering van ’t publiek.

De snel-tekenaar, de heer N. van Zalingen, maakte al teekenend en pratend een geduchte reclame voor het volksonderwijs. Zijn snelheid in het teekenen was verbazingwekkend.

Als geheel een zeer geslaagde avond, waaraan het trio Koetsier muzikale medewerking verleende.

Janus Tulp

tot mijn spijt kan ik u geen foto tonen van de in het knipsel genoemde toneeluitvoering. Wél een van prcies twee jaar eerder: het decor is in latere jaren nog vele malen van pas gekomen, maar hiervoor werd het gemaakt: in verband met een toneeluitvoering van de Jonge Werkman, die op 24 februari 1935 het publiek in het Pastoor Schiltehuis vermaakte met de toneelvoorstelling van “Janus Tulp”. Links staat “kapper” A. van Dort zijn cliënt te scheren. Fraai gedecoreerd: reclameborden van de Vergulde Hand. En wat te denken van de gewijzigde prijslijst: Scheeren 10 ct. Trouwens, knippen kostte op dit podium slechts 20 ct.! (Kinderen 10 ct., maar dat konden ze op dit podium wel aanbieden, want die speelden toch niet mee!)

 

Over een gouden huwelijksfeest en 33 kleinkinderen

Mijn vrouw en ik zijn blij met onze grote schare kleinkinderen, 13 in getal. Hoor je niet meer iedere dag. Maar dit echtpaar had voor hun gouden huwelijksfeest een groter probleem om alle kinderen en kleinkinderen op de koffie te krijgen…

We lezen hierover in een artikel uit het Utrechts Nieuwsblad van 23 februari 1955:

Gouden Huwelijksfeest

Vandaag is het een feestelijke dag voor het echtpaar G.A. van Eck-L.H.C.E. Jacobs, Sweder van Zuylenweg 3. Het grote gouden huwelijksfeest. Op deze dag zal de receptie plaats hebben. De Bruidegom, die werd geboren 16 Mei 1881 en dus 74 jaar wordt, vestigde zich in 1909 in Utrecht, en was werkzaam bij Frans Smulders, waar hij spoedig voorman werd in de afdeling Gieterij.

In 1918 begon hij zelf een kopergieterij aan de Kanaalweg, die na enige tijd echter geheel afbrandde.

Een nieuwe fabriek werd gebouwd aan het Kanaalplein, doch na een aantal jaren voelde de heer v. Eck zich zeer aangetrokken tot de bloemenhandel, en zo bezit hij nu al vele jaren een bloemenzaak aan de Sweder van Zuylenweg. Zijn gezondheid laat nog niets te wensen over. De bruid werd geboren 22 Juni 1880, wordt dus 75 jaar, en ook haar gezondheidstoestand is nog goed. Het huwelijk werd verrijkt met 10 kinderen, waarvan er twee zijn overleden. Er zijn 33 kleinkinderen.

Gouden huwelijksfeest

De verkeersbrug bij Zaltbommel, de Bommelsebrug.

Over de verkeersbrug bij Zaltbommel zou ik inmiddels een heel boek kunnen schrijven, compleet met toentallen foto’s van de bouw, én het herstel van de brug.

De Bommelsebrug maakt onderdeel uit van het Rijkswegen-verkeersplan dat de heer Harmsen, directeur van Rijkswaterstaat, bedacht in de jaren twintig van de vorige eeuw. Twaalf bruggen over de grote riivieren die de toenemende stroom ‘automobielen’ een betere verbinding opleveren tussen de grote steden in ons land.

– Vanwege de verkeersonveiligheid werd de Bommelsebrug gesloopt en vervangen door een bredere. Het is de eerste brug van het Rijkswegenplan die gesloopt werd. –

Over het invaren van een brugdeel werd het Nederlandse volk geïnformeerd door een bericht in Het Vaderland van 22 februari 1933:

De verkeersbrug te Zaltbommel

Vanochtend is het laatste stuk van de montagebrug van de nieuwe verkeersbrug te Zaltbommel aangebracht. Dit geschiedde door twee groote bokken. Om kwart voor tien was de verbinding tusschen Noord en Zuid practisch tot stand gekomen. Een en ander geschiedde onder enorme belangstelling van het publiek. Nagenoeg alle scholen hadden vrijaf gegeven. Zooals men weet, wordt de brug gebouwd door de N.V. Werkspoor te Utrecht.

Zaltbommel

Gelukkig voor ons had Werkspoor een fotograaf in eigen dienst. Die maakte de opnames van de vele producten die de fabriek vervaardigde. Niet alleen het eindproduct, ook tussentijds werd veel vastgelegd.

Het blijft uitkijken in het verkeer, altijd, ook in Zuilen.

Natuurlijk moet iedereen uitkijken, een ongeluk zit in een klein hoekje zoals dat heet. Maar in het bericht van het Utrechts Nieuwsblad op dinsdag 21 februari 1961 blijkt dat twee kinderen (door niet uitkijken) werden aangereden, en dan ook allebei op de Prinses Irenelaan!

Op Prinses Irenelaan twee kinderen gewond

Op de Prinses Irenelaan zijn twee ongelukken gebeurd, waarbij kinderen gewond werden na een botsing met een GEVU-stadsbus.

Het eerste gebeurde maandagmiddag omstreeks 13.50 uur. De zeven-jarige Christoffel Johan Heijsman van het Zwanenvechtplantsoen 98 liep plotseling voor de bus van chauffeur A.W. M. (35). Dank zij de snelle reactie van deze chauffeur kreeg Christoffel niet meer dan een hoofdwondje.

Vanmiddag omstreeks twaalf uur liep de zesjarige Robert Coenraad Boekhoud tegen de bus van chauffeur D.M. van V. (45). De passerende arts R. Rijpma-Zeevat constateerde een lichte hersenschudding en een wondje aan de mond en de neus.

Coenraad is naar zijn huis, Nijenrodeplantsoen I gebracht.

Prinses Irenelaan

De Prinses Irenelaan op een ansichtkaart. Een uit een serie die werd uitgegeven door de heer De Bree, die een sigarenwinkeltje had aan de Amsterdamsestraatweg. Zoon Gijs had nog een stapeltje over, dat hij graag schonk aan het Museum van Zuilen (al 20 jaar geleden)

 

De speeltuin – sluiting van ‘Elinkwijk’.

Nee, dit gaat niet over een speeltuin van voetbalvereniging  ‘Elinkwijk’, maar het gaat over een knipsel in het Utrechts Nieuwsblad van 20 februari 1939 waarin werd geschreven dat de speeltuin aan de Wattlaan wordt opgedoekt om ruimte te maken voor het SEB-gebouw. De Tweede Wereldoorlog vertraagde de plannen (vandaar dat het SEB-gebouw pas 8 november 1952 werd geopend). Maar dát wisten de bewoners van ‘Elinkwijk’ toen nog niet.

SPEELTUIN GAAT VERDWIJNEN

ZUILEN, 20 Febr. — Door de bouwvereeniging „Elinkwijk” wordt sedert eenige jaren aan de Wattlaan een speeltuin geëxploiteerd.

De speeltuin nu zal binnenkort verdwijnen daar op dit terrein een zestal woningen zullen worden gebouwd, waardoor dus een veilige plaats voor de kinderen komt te vervallen.

Het op ditzelfde terrein staande houten gebouw der Openbare Leeszaal zal voorloopig nog blijven, doch er wordt aan plannen voor een nieuw gebouw gewerkt, waardoor dus dit verre van fraaie houten gebouw na vele jaren dienst te hebben gedaan, toch nog wel eens zal verdwijnen.

 

Speeltuin Elinkwijk

Aan de Wattlaan, naast het noodgebouw voor de ‘Openbare Leeszaal’, was deze druk bezochte speeltuin. Schommels, klimrek, evenwichtsbalk, een grote zandbak en, zoals het een goede speeltuin in die tijd betaamde, ook de ringen voor het maken van gymnastische oefeningen waren aanwezig. Zo kon je je nog eens een behoorlijke buil vallen! Er staat wel een schitterende omheining omheen vindt u niet? En de entree mag er ook zijn, met zo’n mooi pannendakje. Zo te zien was er zelfs voor toezicht gezorgd: de man met wandelstok was opa Lobie. Hij had het toezicht goed onder controle.

 

Over de gevolgen van de koude winters van toen…

‘Het zijn de winters van toen niet meer’. We beleven al de langste periode tussen twee Elstedentochten ooit. Het had zijn charme, maar de strenge kou had ook zijn ellende: bevroren waterleidingen, de bloemen op de (slaapkamer)ramen, zelfs kou onder de ‘gestikte dekens’. En dan de dieren. Hierover schreef het Utrechts Nieuwsblad op 19 februari 1947 het volgende artikel.

Julianapark-bewoners hebben het zwaar te verantwoorden

——

Vele dieren sterven er van de koude

Het anders zoo druk bezochte Julianapark aan den Amsterdamschen straatweg ligt nu stil en verlaten. Slechts de diep in zijn kraag gedoken Parkwachter en een enkele dierenvriend bewegen zich over de paden, terwijl de bevroren sneeuw onder hun voetstappen kraakt. Het bezoek aan het park loopt echter uit op een groote teleurstelling. Wel wordt men bij het betreden aangenaam verrast, als men bij het passeeren van het eerste het beste gebouwtje achter de ruiten een eend waarneemt, die met zijn snavel tegen het glaswerk tikt en u aankijkt alsof hij wil zeggen: ja, ik ben er nog! En even verderop ziet ge een pauw, die blijkbaar veel van de trotschheid heeft verloren, want ineengedoken staat hij in zijn hok. Alleen een groote zwarte kraai  schijnt nergens last van te hebben., want lustig vliegt hij heen en weer. Doch voor de rest is er weinig of niets te zien. Zelfs de hertenbevolking, die bij zonnig weer lustig over het sneeuwtapijt huppelt, heeft zich teruggetrokken en vindt het blijkbaar re koud. Voor de rest zijn vrijwel alle dieren opgekooid, in hokken ondergebracht, en ook daar hebben zij het inderdaad zwaar te verantwoorden. De steeds aanhoudende vorst maakt het vrijwel onmogelijk de dieren in goede conditie te houden. Pas toch heeft men de drinkbakken ontdooit en van versch water voorzien, of er vormt zich een alweer een nieuw ijslaagje en het drinken voor de beesten wordt moeilijk, zoo niet onmogelijk.

Het gevolg is dan ook, dat vele dieren sterven en mocht onverhoopt de vorst nog lang aanhouden, dan zullen ongetwijfeld velen volgen.

Onder de visschen zullen ook vele slachtoffers vallen. Wel worden de z.g. bijten geregeld open gehouden, doch als men in aanmerking neemt dat de vijver maar ruim een meter diep is, en het ijs waarschijnlijk tot aan de bodem reikt, dan begrijpt men wel, dat ook de prachtige collectie visschen sterk uitgedund zal worden.

Zoo biedt het in den zomer zoo prachtige Julianapark thans een triesten aanblik, en het is te hopen, dat spoedig de dooi zal intreden en er weer nieuw leven zal gaan heerschen!

zwanen in Julianapark

Later ging het Utrechtse gemeentebestuur bij grote vorstperiodes de zwanen vanuit alle parken en singels in de stad, onderbrengen in het Julianapark.