Weer een 40-jarig jubileum bij de Demka!

Het ene jubileum is het andere niet. 12,5 jaar is wat, 25 jaar natuurlijk meer, maar dan… Zulke langjarige dienstverbanden waren bij de grote Zuilense werkgevers, Werkspoor en Demka, heel gebruikelijk. En zeg nou zelf: veertig jaar bij dezelfde baas, dat is het vermelden waard. Dat dachten ze bij het Utrechts Nieuwsblad ook, vandaar dit bericht op 31 maart 1965:

 

Hoogendoorn

De heer J.C. Hoogendoorn (54), wonende De Lessepsstraat 54 in Utrecht-Noord, werkvoorbereider bij de Demka, werd dinsdagmiddag in het Casino Demka gehuldigd ter gelegenheid van zijn veertigjarig jubileum bij dit bedrijf. Mr. P. van Dijke, chef van het kabinet van de burgemeester, spelde hem de ere-medaille in zilver, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau, op de borst. Ir. J. Duffour, een der directieleden bood de jubilaris de zilveren draagmedaille aan, benevens het Demka ere-insigne in goud met briljant en bovendien een geschenk onder couvert, Ook ir. Sielcken, chef van de afdeling staalgietwerk sprak de heerr Hoogendoorn toe, evenals de heren C. Pot, voorzitter van de beambtencommissie en F. Pagie, namens de fabriekscommissie. De jubilaris had nog tal van huldeblijken in ontvangst te nemen.

Over een ongeluk bij de Geraniumstraat.

De kop zou ook kunnen luiden: ‘Ongeluk op de Amsterdamsestraatweg’. Maar die is zo lang, dat: ‘Over een ongeluk bij de Geraniumstraat’, meer herkenbaarheid geeft. Geen foto van dit ongeluk, wel een knipsel in het Utrechts Nieuwsblad van 30 maart 1954:

Auto tegen boom gereden, twee ernstig gewonden

Hedenmorgen tegen 12 uur is een vrachtwagen van Hoek’s Zuurstof-fabriek in ’t voormalige Zuilen op de Amsterdamsestraatweg bij de Geraniumstraat tegen een zware boom gereden. De gevolgen waren ernstig. De chauffeur van de auto, W. van Deyl, kreeg een zeer ernstige hoofdwond, naast diverse lichtere verwondingen, terwijl de naast hem zittende jongeman, A. van der Meyden, zeer ernstig werd gewond. Beiden werden naar ’t Stads- en Academisch Ziekenhuis vervoerd. Het ongeval heeft zich als volgt toegedragen:

De auto van de Zuurstoffabriek kwam aangereden uit de richting Utrecht. Van de tegenovergestelde richting naderde een N.B.M.-bus. Juist op het moment, dat de beide wagens elkaar zouden passeren, kwam een motorrijder aangereden, die meende nog wel langs de bus heen te kunnen komen. Daardoor moest de bestuurder van de vrachtwagen plotseling naar rechts uitwijken om niet met hem in botsing te komen. Met als gevolg dat zijn wagen tegen de zware boom opbotste met de reeds genoemde gevolgen. De wagen werd zwaar beschadigd en door een kraanwagen van de Utr. brandweer weggesleept.

Geraniumstraat

De plek des onheils: een plaatje uit de Tweede Wereldoorlog, de ingang van de Geraniumstraat bij de Amsterdamsestraatweg. Hoop dat er lezers zijn die het Museum van Zuilen kunnen helpen aan een foto van een vrachtauto van Hoek-Loos! 

 

Over de thuiskomst van mevrouw Beukers.

De winkel van Beukers in de Wethouder D.M. Plompstraat is bij veel inwoners van Zuilen bekend. Over de thuiskomst van oma werd door de redactie van het Utrechts Nieuwsblad op 29 maart 1965 het volgende geschreven:

 

Na zes jaar Zuid-Afrika is oma (91) terug in Utrecht

Vreugde bij fam. Beukers in de Weth. Plompstraat

(Van een onzer verslaggevers)

Helemaal op haar eentje kwam mevrouw G. Beukers-Boerma (91) zaterdagmiddag uit Afrika op Schiphol aan. Na zes jaar was zij weer terug in Nederland. Fief en kwiek liep zij — zonder hulp van anderen — de vliegtuigtrap af, recht op haar kinderen en kleinkinderen toe. Hoewel wat vermagerd — ik weeg nog maar 87 pond — is mevrouw Beukers voor de rest kerngezond.

Beukers

De winkel van Beukers op de hoek Wethouder D.M. Plompstraat en de Adriaan Mulderstraat.

De Amsterdamsestraatweg werd echt te druk.

Nu er voor Hoog Catharijne grote doorbraken zijn gedaan: wie weet nog dat de St.-Jacobsstraat ook nog maar in 1951 onderdeel werd van een uitvalsweg voor Utrecht richting Amsterdam? Er was nog geen snelweg en de Amsterdamsestraatweg liep vol. Bizar. Het stond allemaal in het Zuilens Nieuwsblad van 28 maart 1951:

Nu inderdaad Doorbraakweg beursdrukte zal afvoeren

Zuilenaren opgelet!

In verband met het gereedkomen van de nieuwe verkeersweg dwars door Utrecht (van Vreeburg naar Ondiep), zal deze weg tijdens de komende Jaarbeurs van 8 t.m. 17 April benut worden om een groot deel van het autoverkeer, dat ’s avonds tussen 17.00 en 18.oo uur de binnenstad van Utrecht verlaat, af te voeren.

Dit verkeer komt Zuilen binnen langs de Royaards v.d. Hamkade en wordt dan geleid langs de van Egmontkade (e v e n  zijde), de Burgemeester van Tuyllkade (e v e n zijde) en De Lessepsstraat naar de Amsterdamsestraatweg. Daar zal het samenvloeien met het verkeer over de Amsterdamsestraatweg, komende hoofdzakelijk van de parkeerterreinen Croeselaan.

Het verkeer komende uit de binnenstad van Utrecht zal door middel van borden, van gemeentewege te plaatsen, langs de genoemde wegen worden geleid.

De bewoners van de Royaards v.d. Hamkade, de Burgemeester van Tuyllkade en de De Lessepsstraat worden speciaal gewezen op ’t grote gevaar van deze zeer drukke verkeersstroom, die zij langs hun deur zullen krijgen, zodat zij, o.a. met het buiten spelen van hun kinderen tussen 16.00 en 18.00 uur, hiermede rekening kunnen houden.

De wielrijders en leveranciers die in dit tijdsverloop van de De Lessepsstraat gebruik maken, wordt verzocht  t u s s e n  de bomenrij en de verhoogde voetweg te blijven, zodat het middengedeelte geheel vrij blijft voor het snelverkeer.

Ondanks deze omlegging zal ook de Amsterd.str.weg van Utrecht af tussen 17.00 en 18.00 uur veel drukker zijn dan gewoonlijk, zzodat ook daar de uiterste voorzichtigheid geboden is!

Degenen, die de Amsterdamsestr.weg willen oversteken, wordt aangeraden dit te doen bij de Sweder van Zuylenweg en de De Lessepsstraat, waar tussen 17.00 en 18.00 uur door de politie een verkeerspost wordt betrokken.

Amsterdamsestratweg

Grote drukte op de Amsterdamsestraatweg. Er was nog geen viaduct en dus werd hte verkeer met spoorbomen geregeld. NB: dit was dus de ‘snelweg’ naar Amsterdam1 De A2 bestond nog niet!

Over de Gemeenschapsraad van Zuilen.

Na de annexatie van Zuilen werd door minister Beel een Gemeenschapsraad ingesteld. Zou ook een uitvoerende taak krijgen. Die is er nooit van gekomen (later bleek dat Utrecht niets uit handen wilde geven). Uit pure frustratie werd deze raad na tien jaar opgeheven. Hier een verslag uit het Utrechts Nieuwsblad van 27 maart 1962

IN ZUILEN

Verlichting moet beter worden

Het verslag betreffende de werkzaamheden van de gemeenschapsraad voor Zuilen over 1961 werd maandagavond tijdens de vergadering van de raad besproken. De sprekers van de verschillende fracties vonden het een goed stuk, waaruit blijkt dat de gemeenschapsraad veel werk heeft geleverd.

De heer v.d. Slot (P.v.d.A.) trok hieruit de conclusie dat de gemeenschapsraad wel degelijk reden van bestaan heeft en de heer Hendriks (KVP) vond dat er een brok gemeenschapsleven uit sprak. Op zijn voorstel zal het verslag ook aan de leden van de Tweede Kamer worden toegezonden.

Een commissie uit de gemeenschapsraad houdt zich vooral bezig met de verlichting, het verkeer en de openbare veiligheid in Zuilen. Over het algemeen toonde de commissie zich tevreden over de verlichting in Zuilen, doch men vond dat er teveel defecte lampen waren. Enkele kruispunten komen voor verbetering in aanmerking volgens de commissie. Dat zijn de kruispunten De Bazelstraat-Van der Pekstraat, Burgemeester van Tuyllkade-De Lessepsstraat, Corn. Dirkszstraat-Blois van Treslong straat, Kenaustraat, Van der Werffstraat, in de Nicolaas Sopingiusstraat en in de Hubert Duyfhuysstraat.

De gemeenschapsraad gaat ermee akkoord dat door de Jan van Riebeeckgroep een terrein aan de Daalseweg in erfpacht zal worden gegeven. De heer A. de Zeeuw (Chr. Part.) werd als nieuw lid geïnstalleerd.

Gemeenschapsraad

Het is een drukte van belang in de Raadkamer van het voormalige gemeentehuis van Zuilen. Dat ziet u op deze foto. Hij toont u de leden van de Gemeenschapsraad die in zitting zijn. Het is in 1954, dat deze belangenbehartiging voor de voormalige gemeente Zuilen ontstaat. Erg lang is de gemeenschapsraad niet behouden. Tien jaar na de oprichting was het afgelopen en werden de belangen voor Zuilen door de gewone Utrechtse gemeenteraad behartigd. (of niet).

 

Dat gaat ook in Zuilen nog wel eens mis, een opengegooid autoportier.

Daar ben je als fietser niet altijd op bedacht, maar menig ongeluk kon voorkomen worden als de automobilist beter oplet bij het opengooien van het autoportier. Ook de heer J.J. Jansen zal dat met me eens zijn. Over zijn ellende schreef een verslaggever van het Utrechts Nieuwsblad op 26 maart 1962 het volgende:

Man ernstig gewond

Pedaal bromfiets haakt autoportier

Op de Croeselaan in Utrecht gebeurde vanmorgen omstreeks 10.30 uur een ongeluk, waarbij de 50-jarige schilder-uitvoerder J.J. Jansen, Bisschopsplein 3, ernstig gewond werd.

Voor perceel 236 stopte een auto, die werd bestuurd door de 26-jarige vertegenwoordiger A.H. B. uit Slikkerveer. De vertegenwoordiger stapte uit en ging naar de voordeur van perceel 236. Hier belde hij aan maar kreeg geen gehoor. Terug gekomen bij zijn auto, stapte hij weer in maar liet de deur op een kier openstaan.

Op dat moment reed juist de heer Jansen op zijn bromfiets voorbij en raakte met de pedaal de onderkant van het portier. Hij viel en bleef ernstig gewond liggen.

Met schedelletsel en een heupfractuur werd de heer Jansen naar het Academisch Ziekenhuis gebracht. Zijn toestand is zorgwekkend.

Bisschopsplein

Foto uit 1944 van de ingang van de schuilkelder op het Bisschopsplein. Op de foto staan Frans en Annie Nieuwland met baby Ria in de kinderwagen. Frans Nieuwland was metselaar en heeft veel samengewerkt met zijn vader Gerrit Nieuwland (mijn grootvader) in vele woningbouwprojecten in Zuilen. Ze hebben o.a. gewerkt aan het Vliegermonument met een aantal werkelozen. Gerrit Nieuwland woonde met zijn gezin op Bisschopsplein 3. Was getekend: Jan Jansen.

Het is 1916, de eerste winkels in Nieuw-Zuilen komen eraan.

In Nieuw-Zuilen – ontstaan door de komst van Werkspoor en Demka – streken de fabrieken van Werkspoor en Demka neer. Midden in de weilanden! Voor het personeel werden door Woningbouwvereniging ‘Zuilen’ en Bouwverening ‘Elinkwijk’ huizen en winkels gebouwd: Elinkwijk, en De Oude Bouw waren de eerste complexen, er zouden er nog vele volgen.

Aan de Amsterdamsestraatweg op de hoek van wat dan nog ‘Het Havenweggetje’ heet (later, na het overlijden van de directeur van Werkspoor, Joan Muysken wordt dit de Muyskenweg) bouwde men twee winkels met een bakkerij en bovenwoningen. Hier kwamen de Kruidenierswinkel en de Bakkerij van de Coöperatie ‘Oostenburg’.

Denk dat de prijzen ‘van toen’ waarvoor men het complex kon bouwen, wel het vermelden waard zijn. Zo dacht de redactie van het Utrechts Nieuwsblad van 25 maart 1916 er ook over…

Aanbesteding

Door den heer Karel Muller, architect te Amsterdam, is aan de fabriek “Werkspoor” in het openbaar aanbesteed het bouwen van een winkelcomplex met bovenwoningen aan den Amsterdamschen Straatweg te Zuilen, voor de N.V. Bouwvereeniging “Elinkwijk.”

De laagste inschrijver was A. Haar te Wageningen voor f 35.853.

Coöperatie Oostenburg

Best wel een mooi complex, dat werd gebouwd voor iets meer dan 16.000 euro! In 100 jaar ook honderd keer zo duur?

De afdeling Gieterij kwam naar Werkspoor-Zuilen

De Gieterij van Werkspoor werd in 1924  verplaatst naar Zuilen. Bij Werkspoor was het ook vaak lastig om alle personeel aan het werk te houden. Grote orders (we hebben het dan bijvoorbeeld over een paar duizend kolenwagens) moesten soms snel geleverd worden en dan werd natuurlijk extra personeel ingezet. Maar als zo’n order klaar was, kon niet altijd werk geboden worden aan de mannen die extra in dienst waren genomen. Dat werd allengs beter, toen de fabriek groeide.
In 1913 ging men van start met de ‘wagon en Bruggenbouw’ maar de fabriek groeide. Hierover lezen we in ‘Het Vaderland’ van 24 maart 1924:

‘Uitbreiding personeel bij Werkspoor.

Het personeel van Werkspoor, onder Zuilen, heeft in den laatsten tijd sterke uitbreiding ondergaan. De 600 man, die begin 1924 hier aan den arbeid waren, zijn thans tot 1000 man vermeerderd. Aanleiding hiertoe is o.m. dat de gieterij, welke tot dusver in Amsterdam gevestigd was, naar Utrecht is overgeplaatst.
Tevens waren meer werkkrachten noodig voor de fabricage van vleugels voor vliegtuigen voor de Fokkerfabriek en eveneens voor het bouwen van een groot aantal spoor- en tramwagens.
Echter loopt al het uit te voeren werk binnen twee à drie maanden af, zoodat na dit tijdsverloop waarschijnlijk weer tot inkrimping van het personeel zal moeten worden overgegaan.’

Gieterij Werkspoor

De Gieterij  vóór de Tweede Wereldoorlog. Hij werd nog een keer geheel vernieuwd.

 

 

 

14 april 2019 Museum van Zuilen en de Culturele Zondag ‘Go West’

Zet het vast in uw agenda: 14 april aanstaande Culterele Zondag Go West!

Go West

‘Al wéér?’, hoor ik u denken, ‘vorig jaar heb je toch een lezing gegeven over Zuilen op de Culturele Zondag die – voor het eerst – buiten het centrum neerstreek op een Utrechtse wijk. Dat was toen toch Noordwest?’

Het klopt. En toch geven we dit jaar wéér acte de préséance op de Culturele Zondag. Dit jaar heeft de organisatie de blik laten vallen op de wijk ‘west’, vandaar de subtitel ‘Go West’. En… de nieuwe locatie van het Museum van Zuilen is op het Werkspoorterrein! En dat hoort volgens de (huidige!) wijk-verdeling onder Utrecht-west.

Mooie kans om een lezing te geven over Werkspoor. Doe ik graag. Wat het bijzonder maakt voor mij: DEZE LEZING GA IK HOUDEN OP DE PLEK WAAR HET MUSEUM VAN ZUILEN NAARTOE VERHUIST! (Ik mag nog niet te hard van stapel lopen: binnenkort wordt het contract getekend, dus alleen nog maar vetgedrukt).