Waar zouden we zijn zonder de Vrijwillige Brandweer Zuilen!

De Vrijwillige Brandweer van Zuilen heeft in de loop der jaren heel wat branden en brandjes geblust. Goed dat ze er zijn (en ze zoeken ook nieuwe leden!). Over een brand in de Swammerdamstraat lezen we in het Utrechts Nieuwsblad van 24 mei 1955 het volgende:

Brood tegen warme muur

Binnenbrand in Swammerdamstraat

In de afgelopen nacht, te ongeveer 2 uur, ontdekte de filiaalhouder G. B., dat er een binnenbrandje woedde in de broodbakkerij van de firma Moolenbeek aan de Swammerdamstraat alhier.

De oorzaak van deze binnenbrand was, dat er aan de achterzijde van de oven brood tegen de warme muur lag. Dat brood is gaan broeien, toen begonnen te smeulen en daarna gaan branden. Met één straal op de waterleiding heeft de vrijwillige brandweer de zaak onder de knie gekregen.

De electrische leiding in het pand verschroeide, evenals de deegkuip, terwijl de zich in deze kuip bevindende balen bloem onbruikbaar werden. Een hoeveelheid bakkerijproducten is niet meer verkoopbaar, terwijl het houtwerk in de bakkerij ook schade opliep. De totale schade was niet direct vast te stellen, doch wordt door verzekering gedekt.

Swammerdamstraat

Ja, dan verwacht u bij zo’n knipsel natuurlijk een foto van de bakkerswinkel van Moolenbeek die gered werd door de vrijwillige brandweer. Maar die ontbreekt in de collectie van het Museum van Zuilen. (Wel van de voorganger, de heer Plantinga.). Maar ik heb gekozen voor de ‘na-ganger’ de heer A. de Bruijn. Die gebruikte de ruimte voor het maken van zijn schilderingen. Hij was de man die de vele bioscoopreclames maakte in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Een kunstenaar in Zuilen! (foto uit de collectie van Het Utrechts Archief)

Wat zou Zuilen moeten zonder de Vrijwillige Brandweer

Hoewel het deze keer dus niet nodig was, ‘er hoefde geen water te worden gegeven’, maar toch, je moet er niet aan denken dat er geen brandweer is… In het Utrechts Nieuwsblad werd op 20 maart 1950 verslag gedaan van een onverklaarbaar brandje:

Baby kwam er goed af!

Hedenmorgen tegen negen uur werd de politie er van in kennis gesteld, dat een begin van brand was ontstaan in perceel Werner Helmichstraat 54. Onmiddellijk werd de brandsirene in werking gesteld en de autospuit rukte uit. Ter plaatse bleek, dat de brand was ontstaan in een bed, dat zich in een der kamers bevond. De buren hadden inmiddels het vuur geblust, zodat geen water behoefde te worden gegeven. In de kamer bevond zich in zijn bedje een ongeveer twee maanden oude baby, die wel enige hinder van de rook had ondervonden, maar er overigens goed was afgekomen. De oorzaak van het brandje is onbekend.

Brandweer Zuilen

Van de bovenvermeldde brand geen foto. Wel van een Zuilense brandweerauto tijdens een oefening. Aan het kenteken te zien dus vóór 1952.

 

Over de eerste wijzigingen na de annexatie van Zuilen 

Na de annexatie gaat Utrecht voortvarend aan de slag om in (wat dan is geworden, de wijk) Zuilen orde op zaken te stellen. enkele plannen worden beschreven in het Utrechts Nieuwsblad van 26 februari 1954. Lang niet alle plannen werden verwezenlijkt. Zo is er nooit een politiebureau in de Prinses Margrietstraat gekomen…

VERANDERD STRAATBEELD IN VOORMALIG ZUILEN

In het voormalige Zuilen beginnen zich belangrijke veranderingen te voltrekken. Het bureau van politie aan de Daalseweg is reeds ontruimd en overgebracht naar het bureau voor sociale zaken in de tuin van het oude gemeentehuis. Het telefoonnummer is hetzelfde gebleven: 18046. Deze overplaatsing draagt echter een tijdelijk karakter, want het ligt in de bedoeling, over te gaan tot de bouw van een nieuw politiebureau bij de Prinses Margrietstraat.

De aanleg van de Burgemeester Norbruislaan vorderde aanvankelijk zeer snel, doch door de weersomstandigheden is een aanzienlijke stagnatie ingetreden. Langs deze laan bevinden zich de Geref. kerk, het bureau van politie, de brandweerkazerne enz., die alle zullen verdwijnen. Met de afbraak van de woning, die zich bevindt vóór genoemde kerk, is reeds een begin gemaakt, en spoedig zal met de bouw van de nieuwe kerk worden begonnen, want de aanbesteding is reeds geweest. Zij komt dan echter meer naar de Daalseweg, tegenover de De Muinck Keizerkade. Zoals reeds gezegd, is het bureau van politie reeds ontruimd, terwijl dit ook zal geschieden met de brandweerkazerne. Het materiaal zal tijdelijk worden ondergebracht in de omgeving van de borstelfabriek, want er zal ook een nieuwe garage worden gebouwd.

Wanneer de nieuwe laan gereed zal zijn, zal het ook mogelijk zijn een autobusverbinding met de C. Smeenkstraat en omliggende straten tot stand te brengen. Het is hier een drukbevolkte wijk, die thans als het ware geheel is geïsoleerd want de gemeentelijke autobussen rijden slechts tot het Bevrijdings Monument. Daar komt nu nog bij, dat de 320 woningen van Bredero’s Bouwbedrijf de voltooiing naderen en binnenkort reeds ten dele zullen kunnen worden betrokken. Ook zal het dan mogelijk zijn, een autobushalte bij de laan, die toegang geeft tot het Elinkwijk-terrein, aan te leggen.

brandweerkazerne

De brandweerkazerne van Zuilen, zoals die in de krant enkele maanden eerder werd afgebeeld (onder de onterechte kop: ‘Zuilen gaat van de atlas verdwijnen’)

 

Vrijwillige Brandweer Zuilen actief rond de kerst

Knipsel van 27 december 1961 over activiteiten van de brandweer tijdens de voorbije feestdagen:

 

Rode haan was koest tijdens de feestdagen

Toch nog enkele branden en wat schade

Wat velen hebben verwacht, is niet gebeurd: er zijn in Utrecht bijna geen branden geweest, die het gevolg waren van onvoorzichtig omgaan met kerstbomen. Wel is de kou de oorzaak van enkele branden geweest.

Zaterdagmiddag kreeg bijvoorbeeld de familie Van Smitte, Zuylenveldlaan 29, brand in de keuken, wat een schade van ongeveer ƒ 300 teweeg bracht. Een petroleumstel werd gevuld, terwijl de pit nog brandde. Toen de tank overliep, raakte de petroleum in brand. Een plastic tafelkleed, overgordijnen, vitrage, de deur en de deurkozijnen kregen schade. De bewoners hebben het vuur zelf geblust, zodat de brandweer bij aankomst geen dienst hoefde te doen.

… Mejuffrouw C.A. Munnik, die op kamers woont (Werner Helmichstraat 52) zette zaterdagavond een keteltje water op een verwarmingsplaat voor haar kruik. Zij ging op bed liggen wachten tot het kookte. Zij is echter in slaap gevallen, zodat de ketel droog kookte. Er kwam een gat in de vloerbedekking en de planken van de vloer kregen schroeiplekken. De Zuilense vrijwillige brandweer rukte wel uit, maar hoefde geen dienst te doen.

Fotobijschrift: Mooie foto van de Vrijwillige Brandweer Zuilen. Goed vasthouden was wel het devies. Zo rukte men uit naar de vuurhaard. Mooi detail is het wapen van Zuilen op mde deur. Foto werd genomen ter gelegenheid van de viering van het twaalf-en-een-half-jarig jubileum dat in 1948 plaatsvond. Na de annexatie wilde aannemer (en commandant van de Vrijwillige Brandeweer Zuilen) deze auto kopen. dat ging niet door: het Utrechtse gemeentebestuur verkocht de wagen aan een boer in Zeeland, die de pomp gebruikte als gierpomp. ;-(

Oud Nieuws 5 december 1962

Ondeugdelijke schoorstenen

Driemaal heeft de Utrechtse brandweer te hulp moeten komen omdat er moeilijkheden waren ontstaan met een petroleumkachel of schoorstenen.

Mejuffrouw W.A. Waterland, die op kamers woont in perceel Hieronymusplantsoen 2, is tegen haar petroleumkachel gelopen, zodat hij om viel. Een matras raakte in brand. Met een nevelstraal is het vuur gedoofd.

Voorts heeft de brandweer omstreeks 22.30 uur de brandende kachel het huis uit gedragen van de familie Van den Boogaard, Hazelaarstraat 76. De heer Van den Boogaard had hulp ingeroepen, omdat hij op een zolderkamer gassen had geroken. Hij had goed geroken, want het bleek dat er scheuren in de schoorsteen zaten:

Verder heeft de brandweer een schoorsteenbrand moeten blussen in het tehuis van de zusters van Goddelijke Voorzienigheid aan de St.-Ludgerusstraat 1. De enkele jaren oude teerlaag in de schoorsteen had vlam gevat. Veel schade werd er overigens niet aangericht.

Fotobijschrift: Het klooster in de St.-Ludgerusstraat, hoek St.-Willibrordusstraat. Werd eind jaren zeventig gesloopt om plaats te maken voor de flats van de Ludgerhof.

Oud Nieuws 7 november 1959

Man in pyama aan vuur ontsnapt
Drie Utrechtse gezinnen door brand getroffen

In minder dan een uur tijds is vrijdagavond in Utrecht de eerste verdieping van een huis in de Werner Helmichstraat volkomen uitgebrand. Twee gezinnen zijn hierdoor dakloos geworden en een bejaard echtpaar is al zijn kleren kwijtgeraakt.
De brand is vrijwel zeker veroorzaakt door de ontploffing van een oliekachel op de eerste verdieping. Terwijl dit gebeurde zaten de bewoners van het huis beneden naar de televisie te kijken. Dit waren de 71-jarige heer A. Schellenbach, die op de benedenverdieping woont, zijn vrouw, zijn twee bij hem inwonende getrouwde dochters, zijn zoon en een schoonzoon. Een kleindochtertje van een jaar was eveneens naar beneden gehaald, omdat zij niet wilde slapen. De oliekachel was door een van de dochters van de heer Schellenbach gevuld en uitgedraaid, toen zij bij haar ouders naar de televisie ging kijken. Op de zolderverdieping sliep de tweede schoonzoon. Hij slaagde erin, zich over het dak in veiligheid te stellen met zijn enig overgebleven bezit: zijn pyjama. Mevrouw Schellenbach, die invalide is, werd bij de buren gebracht, die zich ook over de meubels van het echtpaar ontfermden.
De oliekachel stond te branden op een dressoir in de woonkamer van de eerste verdieping die bewoond werd door het echtpaar Schreuder. De 2e verdieping, die waterschade opliep wordt bewoond door het echtpaar De Lange.
Ook het benedenhuis, waar de ouders van de twee getrouwde dochters wonen, kreeg waterschade.
De Zuilense vrijwillige brandweer stond onder leiding van brandmeester J.A. Stolker.
Hoewel de brandweer van Zuilen, geassisteerd door die van Utrecht met een ladderwagen, zeer snel ter plaatse was en het vuur met drie nevelstralen en een lagedruk spuit bestreed, slaagde zij er niet in, nog iets van de inboedel van de eerste verdieping en de zolder — die door een der ingetrouwde dochters werd bewoond — te redden. Een nog onaangebroken loonzakje, twee televisietoestellen, radio’s en een grammofoon verdwenen onder meer in de vlammen.
De garderobe van het echtpaar, die boven in een kast was opgeborgen, verbrandde ook. De heer Schellenbach, die kelner is, verloor op deze manier twee zwarte pakken, drie nieuwe kostuums en vier paar schoenen. Toen de brand uitbrak droeg hij zijn oudste plunje, omdat hij net het kippenhok had schoongemaakt.
Op de eerste verdieping waren vier kamers, terwijl ook de zolderverdieping tot een soort flatje was verbouwd. De kamers op de begane grond liepen alleen waterschade op. De heer Schellenbach en zijn schoonzoons zijn tegen brand verzekerd. De schade valt nog niet precies te schatten.

Hoewel de Zuilense brandweer het vuur direct aanpakte (o.m. met nevelspuiten) waren toch uitgebreide maatregelen genomen om verder voortsluipen van de vlammen te voorkomen. Dat er consternatie bij de bewoners van de Werner Helmichstraat heerste, laat zich denken.