Zuilen, 28 Nov. Zaterdag 25 November had alhier een bijeenkomst plaats van een aantal daar wonende katholieken.
Het doel dezer bijeenkomst was, om gezamenlijk plannen te bespreken en tevens trachten te ontkomen aan de groote moeilijkheden, welke voor de aldaar wonende katholieken verbonden zijn aan het nakomen van hunne kerkelijke verplichtingen.
Algemeen was men van oordeel, dat getracht moet worden bij Zijne Doorluchtige Hoogwaardigheid den Aartsbisschop van Utrecht het spoedig verkrijgen van een Katholieke Kerk te Zuilen.
Besloten werd een verzoekschrift samen te stellen, en dit ter handteekening te leggen op een nader te bepalen plaats, om daarna, bij voldoende teekening, vergezeld van een toelichting aan Zijne Doorluchtige Hoogwaardigheid aan te bieden.
We lopen op de zaak vooruit, maar hierboven staat de noodkerk St.-Ludgerus. Links de Daalseweg, dit deel heet sinds september 1949 Edisonstraat. De kerk staat ongeveer op de hoek van de St.-Bonifaciusstraat.
ZEVENHONDERD GULDEN GESTOLEN. – Vrijdagavond jl. is een inbraak gepleegd bij de Ned. Staalfabrieken “Demka”. Een bedrag van omstreeks zevenhonderd gulden in contanten werd door de onbekende daders buitgemaakt.
De gestolen gelden betreffen een gedeeldte van de weekloonen van werklieden, werkzaam in de walserij, welke bedragen den volgenden dag moesten worden uitbetaald. De boekhouder was voor de regeling ’s avonds nog op het kantoor. Van een moment van zijn afwezigheid hebben de dieven gebruik gemaakt om zich het geld toe te eigenen.
De zaak is in handen van den politie.
Foto van een kantoor van de Demka. (niet gekoppeld aan dit Oud Nieuws-knipsel)
Koningstraat, Loperstraat, Pionstraat… alle stukken van het schaakbord kwamen Woensdagmorgen in Zuilen voor de dag. Het was de nationale schaakkampioen dr M a x E u w e, die met een ruk aan het vlaggentouw de stenen stukken onthulde en hiermee de schaakwijk inwijdde.
Burgemeester Norbruis glimlachte voldaan: ten eerste kon hij zijn woningzoekende burgers weer 240 nieuwe huizen aanbieden en verder betekende de komst van dr Euwe een niet onaardige propaganda voor des burgemeesters geliefde schaaksport.
De commissaris der Koningin in de provincie Utrecht, de heer M.A. Reinalda, sprak het officiële openingswoord.
Plan reeds dertien jaar oud
Het idee om een schaakwijk in Zuilen te stichten is eigenlijk al van voor de oorlog, maar door de Duitse bezetting en haar rampzalige nasleep liet de verwezenlijking ruim dertien jaar op zich wachten.
Geheel volledig is het Zuilense schaakbord nog niet, want de actieve gemeente wil er nog 120 woningen aan toevoegen.
Het zijn flinke flatwoningen; de bouwkosten bedroegen ƒ 5850, wat betekent, dat men nergens in Nederland zulke goedkope etagewoningen heeft kunnen bouwen.
Het is mij bekend, aldus de heer Reinalda in zijn toespraak, dat de gemeente Zuilen zich sinds de bevrijding onafgebroken met de woningbouw heeft beziggehouden en op dit terrein opmerkelijke resultaten bereikte.
Ik acht dit een grote verdienste, omdat de bestrijding van de woningnood een van de voornaamste zaken is, waaraan wij ons moeten wijden. Juist nu er zo’n groot gebrek is aan kapitaal, zo vervolgde de commissaris, zullen wij ons extra moeten inspannen om de gelden voor de woningbouw bij elkaar te brengen.
Ik krijg sterk de indruk, dat nog te veel geld in de consumptieve sector wordt besteed, zo betoogde spreker. Dat geld zouden wij zo goed kunnen gebruiken om het euvel van de woningnood te bestrijden.
De commissaris besloot met een woord van waardering aan het adres van het Zuilense gemeentebestuur: ‘‘u heeft een stuk werk verricht, waarop u trots kunt zijn en dat onze volle waardering heeft’’.
Geen overtreding
‘‘Wanneer men een brief ontvangt van het bestuur van een gemeente, waarin men niet gevestigd is, dan gaat de eerste gedachte uit naar een overtreding’’, aldus dr Euwe.
‘‘Toen ik de brief van het Zuilense gemeentebestuur kreeg, dacht ik beslist zonder licht door het Zuilense gebied te hebben gereden of iets dergelijks en deze indruk werd nog versterkt door het feit, dat zich bij de brief een plattegrond van enkele straten bevond, zonder twijfel een schets, een situatietekening van de plaats des misdrijfs.
Maar wie schetst mijn vreugde, toen de plattegrond een schets was van de zogenaamde schaakwijk, een vreugde die ten top steeg, toen ik uit het schrijven vernam, dat mij de eer te beurt zou vallen de eerste zet te doen.
Dertig jaar geleden, meneer de burgemeester, zo vervolgde dr Euwe, had ik een vriend met wie ik veel schaakte. Het is maar goed, dat ik in de schakerij mijn carrière zocht en niet hij. U had heel moeilijk een straat naar hem kunnen noemen, burgemeester, want die vriend heette Straat, en ik geloof niet, dat Straatstraat erg welluidend klinkt…’’
Verder sprak nog ir. Van Steenis, voorzitter van de Kon. Nederlandse Schaakbond. Onder de aanwezigen bevonden zich de burgemeesters van Utrecht, Oudenrijn en Maartensdijk, alsmede enkele directeuren van Werkspoor en de Demka.
Simultaan
In de middaguren bond dr Euwe in het Julianarestaurant op 32 fronten de strijd aan met de Zuilense schaakwereld. Evenals in de raad zaten ook hier burgemeester en gemeentesecretaris naast elkaar en telkens als dr Euwe een onverwachte zet deed, pleegden de heren overleg, brandend van verlangen om de Zuilense eer hoog te houden. Vooral de heer Norbruis speelde met een elan, als stond er de toewijzing van een extra bouwvolume op het spel. Ogenschijnlijk onbewust van de emoties, die zijn zetten in de boezem van het gemeentebestuur teweegbrachten, wandelde de grootmeester kalm en rustig langs de borden, nu eens nam hij een dame, dan een koning en de lopers sneuvelden al spoedig aan de lopende band.
Behalve lopers en Zuilense schaakillusies sneuvelde er nog iets deze middag: de kapstok van het restaurant bezweek onder de verenigde druk der schakersjassen. Maar geen schaker, die er iets van heeft gemerkt…
Fotobijschrift:
Burgemeester Norbruis van Zuilen is een slagvaardig man en het gelukt de raadsleden maar zelden hem schaakmat te zetten. Tegen een grootmeester als dr Max Euwe, die hier aan zet is, zag burgemeester Norbruis kans remise te forceren.
Nog drie andere Zuilenaren slaagden hierin en wel de heren S. de Vries[1], A. van der Steen en ds. C.J. van Rooyen.
De heer C. Oly was de enige van de 32 schakers die een overwinning op dr Euwe behaalde.
[1] S(ibbe) de Vries, het hoofd van de christelijke school aan het Bisschopsplein
Er zijn vannacht schoten gevallen in de omgeving van de Sonoystraat te Utrecht. Zij kwamen uit ’t dienstpistool van een agent van politie, die tegen half 5 in de Prinses Irenelaan een man had aangehouden.
De politieman, die daar per fiets de ronde deed, had gehoord hoe een auto werd gestart. Hij was gaan kijken en had nog net gezien, hoe de auto wegreed en tegen een andere wagen botste. Hij heeft de bestuurder gesommeerd uit de auto te komen en hem gearresteerd op verdenking van autodiefstal.
Omdat de politieman alleen was en zijn fiets mee moest nemen, heeft hij zijn arrestant bevolen voor hem uit te lopen in de richting van het bureau Rode Brug. Ter hoogte van de J.S. de Rijkstraat heeft de man het plotseling op een hollen gezet. Dit deed de politieman zijn pistool grijpen en schoten in de lucht lossen.
Desondanks holde de man door. Via een brandgang achter de Sonoystraat en enkele tuintjes heeft de man weten te ontkomen.
Er is nog een radiowagen ter assistentie verschenen. Alle zoeken is evenwel zonder resultaat gebleven.
Fotobijschrift: bij dit knipsel plaatste de redactie geen foto. Dus een andere foto uit de collectie, wel politie maar geen ontsnapte arrestant…
ZUILEN. Op de pannenfabriek van den heer W. Weener was het gisteren een feestdag, waarop Jan van Schoonhoven zijn gouden jubileum als werkman op genoemde fabriek vierde. Aan welverdiende blijken van belangstelling heeft het den man niet ontbroken; zoowel vele stoffelijke bewijzen van achting als tal van gelukwenschen waren zijn deel. Van de fabrikanten de heeren Weener en Zoons ontving hij o.a. een zeer schoonen sigarenkoker met zwaar goud beslag, waarop eene inscriptie was aangebracht.
Nog 3 broeders van bovengenoemde Van Schoonhoven zijn reeds tal van jaren bij den heer Weener werkzaam.
Fotobijschrift: Arbeiders van één van de Zuilense pannenfabrieken die we voor de fotograaf zien poseren. Zij hebben zelfs voor een feestelijk tintje gezorgd, gezien de bloemen op de voorgrond.
De eremedaille, verbonden aan de orde van Oranje-Nassau, in brons, is toegekend aan de heer D. Faber, Burg. Van Tuyllkade 130 te Utrecht, werkzaam in de afdeling staalgietwerk bij de Koninklijke Demka Staalfabrieken N.V. te Utrecht, in verband met zijn veertigjarig dienstjubileum.
Fotobijschrift: Dat was heel gewoon in die tijd: 25, 40, ja zelfs 50 dienstjaren bij dezelfde baas. Terwijl het, zeker bij de Demka, vaak gevaarlijk werk was! Hier staat een medewerker een staaf roodgloeiend staal op te pikken,om het met een reuzenzwaai weer in te voeren in de opening van de wals achter hem, waardoor de draad nog dunner (en langer) werd.
In de vergadering van de Raad komt aan de orde een voorstel om de Gezondheidsverordening te wijzigen in dier voege, dat het in de kom der gemeente verboden zal zijn, geiten te houden. Er bestaat reeds een verbodsbepaling t.o.v. het houden van varkens, doch als het voorstel wordt aangenomen, zullen geitenhouders hun beestjes moeten opruimen. B. en W. kunnen van dit verbod ontheffing verlenen tot wederopzegging en onder zodanige voorwaarde, als zij nodig achten in het belang der reinheid en tot wering van stank.
Ook is er een voorstel om te verbieden aan het publiek aan te bieden op of aan de openbare weg fotografische opnamen te maken tegen betaling. Alleen wanneer door B. en W. ontheffing van dit verbod wordt verleend, zal zulks onder bepaalde voorwaarden mogen geschieden. Dus geen straatfotografen meer.
Fotobijschrift: Kijk, dat van die geiten, daar kan ik me wat bij voorstellen, maar dat van die straatfotografen is niet gelukt. Dit is zo’n plaatje. Er kwam een fotograaf door de straat die van de daar ronddwalende kinderen een ‘staatsieportret’ maakte. Enige dagen later belde hij aan en bood de foto ‘van uw oogappeltje’ te koop aan. Bij weigering verscheurde hij ter plekke de foto. Zo ook deze, van Leen van den Heuvel. Die vond het zo erg, dat hij op zoek ging naar alle stukjes en die weer aan elkaar plakte. Éen stukje van de puzzel ontbreekt, maar hij heeft de foto al die jaren bewaard.
Man in pyama aan vuur ontsnapt Drie Utrechtse gezinnen door brand getroffen
In minder dan een uur tijds is vrijdagavond in Utrecht de eerste verdieping van een huis in de Werner Helmichstraat volkomen uitgebrand. Twee gezinnen zijn hierdoor dakloos geworden en een bejaard echtpaar is al zijn kleren kwijtgeraakt.
De brand is vrijwel zeker veroorzaakt door de ontploffing van een oliekachel op de eerste verdieping. Terwijl dit gebeurde zaten de bewoners van het huis beneden naar de televisie te kijken. Dit waren de 71-jarige heer A. Schellenbach, die op de benedenverdieping woont, zijn vrouw, zijn twee bij hem inwonende getrouwde dochters, zijn zoon en een schoonzoon. Een kleindochtertje van een jaar was eveneens naar beneden gehaald, omdat zij niet wilde slapen. De oliekachel was door een van de dochters van de heer Schellenbach gevuld en uitgedraaid, toen zij bij haar ouders naar de televisie ging kijken. Op de zolderverdieping sliep de tweede schoonzoon. Hij slaagde erin, zich over het dak in veiligheid te stellen met zijn enig overgebleven bezit: zijn pyjama. Mevrouw Schellenbach, die invalide is, werd bij de buren gebracht, die zich ook over de meubels van het echtpaar ontfermden.
De oliekachel stond te branden op een dressoir in de woonkamer van de eerste verdieping die bewoond werd door het echtpaar Schreuder. De 2e verdieping, die waterschade opliep wordt bewoond door het echtpaar De Lange.
Ook het benedenhuis, waar de ouders van de twee getrouwde dochters wonen, kreeg waterschade.
De Zuilense vrijwillige brandweer stond onder leiding van brandmeester J.A. Stolker.
Hoewel de brandweer van Zuilen, geassisteerd door die van Utrecht met een ladderwagen, zeer snel ter plaatse was en het vuur met drie nevelstralen en een lagedruk spuit bestreed, slaagde zij er niet in, nog iets van de inboedel van de eerste verdieping en de zolder — die door een der ingetrouwde dochters werd bewoond — te redden. Een nog onaangebroken loonzakje, twee televisietoestellen, radio’s en een grammofoon verdwenen onder meer in de vlammen.
De garderobe van het echtpaar, die boven in een kast was opgeborgen, verbrandde ook. De heer Schellenbach, die kelner is, verloor op deze manier twee zwarte pakken, drie nieuwe kostuums en vier paar schoenen. Toen de brand uitbrak droeg hij zijn oudste plunje, omdat hij net het kippenhok had schoongemaakt.
Op de eerste verdieping waren vier kamers, terwijl ook de zolderverdieping tot een soort flatje was verbouwd. De kamers op de begane grond liepen alleen waterschade op. De heer Schellenbach en zijn schoonzoons zijn tegen brand verzekerd. De schade valt nog niet precies te schatten.
Hoewel de Zuilense brandweer het vuur direct aanpakte (o.m. met nevelspuiten) waren toch uitgebreide maatregelen genomen om verder voortsluipen van de vlammen te voorkomen. Dat er consternatie bij de bewoners van de Werner Helmichstraat heerste, laat zich denken.
De Adriaan Mulderstraat in het tuindorp Mariëndaal in Zuilen op een zonovergoten dag. Rechts op de hoek van de Wethouder D.M. Plompstraat zit slagerij ‘De Tijdgeest’ van de heer Vos. Het is geen autoloze zondag, er waren gewoon nog maar weinig mensen met een auto. (Met een fiets waren er wel meer, en die konden zoals u ziet gewoon midden op straat een praatje maken.)
George S t e p h e n s o n werd 9 Juni 1781 in New-Castle geboren uit zeer arme ouders, mijnwerkers. Al vroeg werd George ingedeeld bij den mijnarbeid en had het geluk geplaatst te worden bij de machineriën aan den ingang van den schacht. Dat was waarlijk een groot geluk, want zijn groote gaven, die zijn geest verborg, konden daardoor in het licht gesteld worden. Hij werd door deze plaatsing in de gelegenheid gesteld zich voor zijn volgende loopbaan voor te bereiden. Er deed zich weldra een gelegenheid voor om zijn helder inzicht te toonen. De pompen voor den afvoer van water uit de mijnput bleken een onvoldoende vermogen te hebben. Ingenieurs van naam zochten verbetering, doch vonden niets. Het gebrek werd echter gevonden door Stephenson en deze schitterende zegepraal was beslissend voor geheel zijn verdere leven. Alle details van den grooten man te behandelen, zou leiden tot een te breedvoerige biographie. Het zij daarom voldoende te melden, dat Stephenson de uitvinder is van de locomotief. In 1812 kwam hij met zijn eerste locomotief, die op een aangelegden spoorweg de verwachtingen verre overtrof. Onder zijn leiding werd in 1825 de eerste spoorweg aangelegd tusschen Stocklon en Darlington. Toen de spoorweg tusschen Manchester en Liverpool aangelegd was, bood Stephenson aan een locomotief te vervaardigen die 10 Engelschen mijlen in het uur zou kunnen afleggen. In het Parlement werd dit voorstel met ongeloof bejegend, doch de uitvinder liet zich niet van zijn stuk brengen en vervaardigde een locomotief die bij de proeftocht die snelheid nog met 5 mijlen overschreed. De man ging steeds voort met zijn vindingen te verbeteren. Engeland waardeerde dit alles ten zeerste. De spoorwegbrug over de Tyne is versierd met zijn beeld en wordt daar Stephensonbrug genaamd.
Ook was Stephenson met Davy de uitvinder van de veiligheidslamp voor mijnwerkers, waardoor het gevaar voor gasontploffingen in de mijnen aanmerkelijk verminderd werd. Hij verwierf zich een groot vermogen en werd zelfs eigenaar van eenige kolenmijnen en van uitgebreide ijzerfabrieken. Hij overleed 12 Augustus 1848.
