Zondagmorgen heeft Ds. B.C. K o o l h a a s, emeritus predikant der Ned. Hervormde Gemeente alhier, in de kerk van wijk XIV aan den Amsterdamschen Straatweg, een gedachtenispredikatie gehouden in verband met zijn veertig jarig ambtsjubileum.
Voor ds. Koolhaas, die eenige jaren geleden om gezondheidsredenen emiraat moest aanvragen en zijn geliefde wijkwerk rondom de Oranjekerk moest neerleggen, was het een bijzondere ure, nu hij na langdurige scheiding weer eens voor zijn gemeente mocht optreden en dat ter herdenking van zijn 40-jarig jubileum.
De kerk was overvol, toen de grijze jubilaris werd binnengeleid door den tegenwoordigen wijkpredikant ds. J.R. W o l f e n s b e r g e r en ouderling L o d d e r.
In zijn voorrede wees ds. Koolhaas erop dat in deze dagen van gedenken zijn gedachten in de eerste plaats uitgingen naar deze wijk. Spr. zag terug naar het begin van zijn loopbaan, zijn arbeid in Genderen en later in Zuidland.
Toen kwam spr. naar Utrecht. Wat is er sinds November 1919 in dit stadsdeel veel veranderd. Rijk gezegende jaren – aldus ds. Koolhaas – heb ik hier mogen meemaken. Ik denk aan onzen arbeid toen er nog geen kerk was. Met dankbaarheid herinnerde spr. aan het feit dat het Diaken S m i t s was, die toen een deel van zijn woning afstond om den wijkpredikant gelegenheid te geven spreekuur te houden.
De Stadszending verleende gastvrijheid in haar gebouw aan de Vultostraat en 12 November 1922 riepen wij “Rehoboth”, want het hulpkerkje werd in gebruik genomen.
30 Juni 1925 vond de overgang naar deze grote kerk plaats. Spr. moest op doktersadvies thans alle emotie vermijden, maar hij was geneigd om in dit gedenkwaardige uur uitvoerig stil te staan bij den tijd hier als wijkpredikant doorgebracht. Namen als die van broeder Kordes, mevr. Bokhorst, Vrouwe, Hove e.a. kwamen bij spr. op. Allen wilde spr. gedenken, die inmiddels het tijdelijke met het eeuwige verwisseld hebben.
Dank bracht spr. ook aan zijn vrouw voor al haar steun.
De gemeente had geen ander recht dan dat ik haar bracht wat zij noodig had: Christus. Na veertig jaar wil spr. ditzelfde Evangelie brengen. Daarom had Ds. Koolhaas als tekst voor zijn predikatie gekozen: Hebreën 13 : 8 “Christus is gisteren en heden dezelfde en in der eeuwigheid”.
Toen ds. Koolhaas zijn prediking beëindigd had, beklom ds. J.R. W o l f e n s b e r g e r den kansel, die namens de voorzitter van den Kerkeraad, Ds. Smit, namens ouderling Lodder, en de gansche gemeente den jubileerenden emeritus predikant toesprak.
Wij genieten nog heden ten dagen de resultaten van uw arbeid in deze wijk, zoo zeide spr. Het is een geweldigen arbeid geweest. Geweldig was ook Gods goedertierenheid, geweldig is ook deze dienst.
Staande zong de gemeente “Halleluja, eeuwig dank en eere”. (met een op Ds. en Mevr. Koolhaas toepasselijke wijziging in den vijfde en zesden regel).
De plechtige en door haar verdere verloop, ontroerende dienst werd besloten met het zingen van het Lutherlied “Houdt Christus Zijne Kerk in stand, zoo mag de hel vrij woeden!”.
De natuur herleeft —— Een bezoek aan het Julianapark is op het oogenblik de moeite waard.
Van het weer van de laatste dagen kan men moeilijk zeggen dat het een belofte inhoudt voor de Paaschdagen. De Goede Vrijdag begon met regen en het ziet er naar uit, dat deze dag ook met regen zal eindigen. De weerberichten luiden niet bepaald aanmoedigend om Paaschtochtjes te organiseeren en teleurgesteld vraagt men zich af of de Lente dan nooit komt.
Maar wie zoo redeneert begaat een groote vergissing. De Lente behoeft niet meer te komen: zij heeft reeds lang haar intreden gedaan. Al heeft Maart nog wel eens zijn staart geroerd en gaf “Aprilletje zoet” een “witte hoed”, het voorjaar is gekomen met zacht zonnig weer, storm, regen en… guren wind.
Nu fiets- en autotochtjes letterlijk in het water dreigen te vallen, of liever het water op de tochtenmakers, moeten wij trachten om op een andere manier de Paaschdagen te veraangenamen.
Welnu: onder de rook van Utrecht is al zooveel moois te zien! Wij hebben al gewezen op de bloemenpracht in het Bosch “Voordaan” bij Maartensdijk, maar ook het Julianapark, de van ouds bekende “tuin van Kol” bij Zuilen is op het oogenblik een bezoek waard.
Jong, frisch groen komt al aan de heesters, de kastanjeboomen schijnen versierd te zijn met tallooze kaarsenhouders, het gras begint al te kleuren, narcissen vormen een groot feestkleed en in de vogelwereld heerscht een drukte van belang.
Brutaal dringen de musschen in de groote volières en eten zich rond aan het zaad dat er elken dag kwistig wordt rondgestrooid. Anderen meubileeren en restaureeren hun nesten en vliegen onophoudelijk af en aan.
Haartjes, plukjes gras, zachte veertjes verzamelen zij met een bewonderingswekkende snelheid en binnen enkele oogenblikken zijn zij weer terug om nieuwe stoffeering te zoeken. Aan tallooze boomen hangen vogelhokjes, hier en daar hoort men er een luid gesjilp en gepiep uit komen.
Buigend hangen de twijgen van treurwilgen boven het rimpelende water en zwaaien vol rythme mee met den wind. Door het geheele park heerscht een groote bedrijvigheid. Tuinlieden planten en snoeien en helpen de natuur een handje om het aanzien van het park nog mooier, nog aantrekkelijker te maken.
Een lust voor het oog zijn de bloeiende narcissen die tusschen struiken en heesters zijn uitgezet. Op verschillende plaatsen komt men ze weer tegen en steeds wordt men opnieuw getroffen door het weelderige bloemenschoon. Het is op het oogenblik ontegenzeggelijk mooi in het Julianapark, en misschien nog wel mooier dan in het hartje zomer.
Fotobijschrift: ‘Buigend hangen de twijgen van treurwilgen boven het rimpelende water en zwaaien vol rythme mee met den wind.’
Het is onbekend in welk krant deze tekst stond. Het artikel werd opgeplakt in kaft van het kerkboek mevrouw Van Mourik, moeder van een der slachtoffers. Zij vertelde me over haar groot verdriet: haar zoon was omgekomen, maar hij kon als ondergedokene niet met een fatsoenlijke begrafenis geëerd worden, dat moest stiekem!
Bij vervoer van “gedropte” wapens vielen drie Utrechters
“ICI LONDRES!” Triomfantelijk brengt deB.B.C. elke middag om half twee het nieuws in een Franse uitzending. De omroeper juicht over geallieerde veroveringen in de strijd voor vrijheid en recht. Waarlijk, in October 1944 wijzen vele tekenen op een naderend einde van de tweede wereldworsteling. Zuidelijk Nederland toch is al vrij en Aken wordt belegerd. Hitlers dagen zijn geteld…
“Ici Londres !” de stem van een vrije wereld dringt ook door in een Utrechtse huiskamer, waar enkele K.P.-ers gespannen wachten. Zou er voor hen ook een boodschap doorkomen? Ze luisteren naar het rad gesproken Frans, totdat er opeens een stilte valt. Opgelet, nu komt het! En dan klinkt uit de koptelefoon een Nederlandse zin: d e h o n d i s o n d e r d e t a f e l.
In Westelijk Nederland, waar de hongerwinter een aanvang heeft genomen, is er voor de knokploegen van het verzet sinds twee maanden een nieuwe, zware taak. De geallieerden hebben een wapendropping op grote schaal ingezet. Dag en nacht wordt er door de K.P. voor gewerkt. Goede afwerpterreinen worden opgezocht en de ligging in geheime code met een slagzin naar Engeland geseind. Na de Franse uitzending herhaalt Radio Oranje om kwart over acht de slagzin, wat de bevestiging betekent: ze komen vannacht! Klaar en duidelijk voegt de omroeper van Strijdend Nederland er een tijdslagzin aan toe: de melk kookt over. De K.P. weet: tussen 10 en 12…
De avond is koud. Ver weg, is het bij Woerden of Zegveld?, flitst af en toe een Duits zoeklicht omhoog en tast met een strakke straal de halfbewolkte hemel af. In de polder, wachten 20 man. Het loopt tegen middernacht. Dan wordt de spanning verbroken, want er zit iets in de lucht! Zacht klinkt het gebrom van vliegtuigmotoren, het wordt sterker. De K.P.-ers van het dropping-command komen verstijfd uit hun schuilhoeken. Even later cirkelt een transportvliegtuig op grote hoogte boven de omgeving. De piloot heeft de op zijn kaarten aangegeven plek bereikt en de hele bemanning tuurt omlaag.
Ja, ze zijn er! Drie lichte plekken, nu in strakke lijn, die dewindrichting aangeeft, omhoog. Rood. Vijftig meter verder wit. Dan weer rood, terwijl loodrecht op deze lijn een seinlamp onophoudelijk de afgesproken roepletter knippert: X = streep, punt, punt, streep. De vliegtuigbemanning weet dat de ondergrondse medestrijders klaar staan en de zware kist duikt omlaag Met harde klappen vallen de luiken open en achter elkaar vallen 24 containers aan parachutes omlaag. Met brullende motoren schiet het toestel omhoog en gaat enkele kilometers verder nog wat rondjes draaien om de vijand af te leiden.
Op de grond zwoegen en zweten de K.P.-ers. Zo snel mogelijk moeten de afgeworpen pakketten in veiligheid worden gebracht. Vijfenveertig honderd kilo aan wapens en springstof is naar beneden gekomen. Stenguns, munitie, radio-onderdelen, en dozen met het zo onschuldig uitziende, kauwgumachtige trottyl…. voldoende om zo nodig een spoorbrug op te blazen! De geallieerden rekenen nog steeds op een militaire bevrijding van de rest van Nederland en daarbij zal het ondergronds verzet een handje helpen. Een stevig handje! Regelmatig gaat het levensgevaarlijke bezorgen en halen door. Als de Aprilmaand is aangebroken, is er op de afwerpterreinen in de provincie Utrecht al bijna een half millioen kilo gedropped.
Dodenrit
Maandagmiddag 18 April 1945. Jo Been, de forse K.P.-er die de leiding over het B.S.-district 8 (prov. Utrecht) heeft gekregen, sjouwt te portengen met zijn helpers een groot aantal dozen met revolvers en trottyl uit een praam op de klaarstaande vrachtauto. Dit wordt hun derde transport vandaag. Het zal tevens het laatste zijn, want reeds is afgesproken dat de rest per schip zal worden overgebracht. De actie van geallieerde jachtbommenwerpers maakt vervoer langs de weg bijna onmogelijk. Het gevaar loert nu van drie kanten: zelfontbranding van de springstof, aanhouding met mogelijke schietpartij met de Duitsers en: de jabo’s!
Gevaren tellen de K.P.-ers anders niet. Ze zijn gewend het vuile werk op te knappen. Het moet nu eenmaal gebeuren. En dus gebeurt het!
Zo ook op deze stralende Maandagmiddag. Twee en halve ton springstof en wapens zijn nu opgeladen. Een zeildoek er over en dan gaat het richting Utrecht. Onafgebroken wordt een drietal jabo’s, die op verre afstand als glinsterende stippen zichtbaar zijn, in de gaten gehouden. Tot driemaal toe wordt er gestopt, als de toestellen te dicht naderen. Maar ze zwenken weer af.
Zo snel als het generatorgas het toelaat, jakkert de wagen over het asfalt van de Amsterdamsestraatweg tussen Maarssen en Zuilen. Nog twee kilometer en de vracht kan aan de verzetstrijders op het politiebureau van Zuilen worden afgeleverd.
Er is luchtalarm, maar ze rijden door. Jo Been zit boven op de gevaarlijke lading. Jan van Mourik bevindt zich in de cabine naast Joop Altena, die ditmaal chauffeert. Nu deze rit hun laatste zal zijn, becijferen ze hoeveel maal er wapens zijn gereden. Deze tocht blijkt de 128ste te wezen….
Strijd gestreden
Dan is het tien voor drie. Het dappere drietal rijdt langs enkele bomen langs de kant van de weg. Ineens komt een stip als een spookverschijning uit de lucht vallen en stort met een razende snelheid neer. Een jabo! Aan ontkomen is geen denken meer en enkele seconden later spuit een scherp salvo op de wagen.
De gevolgen zijn ontzettend. Met een dreunende donderslag, die tot in Vleuten gehoord wordt, explodeert de springstof en vliegt het transport in de lucht. Een onheilspellende stilte treedt hierna in, die eerste verbroken wordt als Duitse soldatenlaarzen over de Straatweg bonken. Na angstig te hebben afgewacht of nog meer ontploffingen zullen volgen, komen de nazi’s van in het kanaal liggende gecamoufleerde olietankboten toelopen. Aha, een partizanen-transport!, juichen ze, als ze de onheilsplek bezaaid zien met revolvers. Dan vinden ze de overblijfselen van de drie makkers uit het leger der naamlozen, die de bittere kelk tot op de bodem hebben geledigd…
Tot op de dag van vandaag getuigt een eenvoudig houten kruis van het offer, dat zij daar brachten in hun dienst aan de geallieerde zaak.
Wie sterft voor het vaderland, leeft eeuwig durend voort.
Burgers gaan eigen huizen bouwen
(van een onzer verslaggevers)
De gemeenschapsraad van Zuilen vergaderde dinsdagavond in de trouwzaal van het huis van de gemeente in het voormalige Zuilen, gemeente Utrecht.
De Raad had geen bezwaar tegen de verkoop van een stuk grond aan de Minister Talmastraat aan de Nederlandse Padvindersvereniging de J.P. Coengroep.
Op het braakliggende terrein aan de M. van Meelstraat zal men over enige tijd burgers hun eigen huis kunnen zien bouwen. De coöperatieve vereniging P.O.B.U., afkorting van Politie Burgers, hebben dit 2056 m2 grote terrein voor f 44.000.-gekocht met goedvinden van de gemeenschapsraad.
Aan het eind van deze korte vergadering werden de geloofsbrieven van de heer R. Lebbink, die de heer Boderie (PvdA) zal vervangen, goedgekeurd.
Fotobijschrift: De woningen zijn een ontwerp van Gerrit Rietveld en staan in Zuilen bekend onder de naam ‘Politiewoningen’. Foto uit de collectie van Het Utrechts Archief.
Clubhuis Winfridus: Zuilens aanwinst
Burgemeester toonde veel waardering
(Van een onzer verslaggevers)
Onder grote belangstelling heeft burgemeester De Ranitz zaterdagmiddag in de wijk Zuilen het clubhuis Winfridus, Marie Curielaan 75 te Utrecht, geopend. Mevr. De Ranitz ontving, voordat de burgemeester de hem aangeboden sleutel in het slot stak, een boeket bloemen in de stadskleuren.
De burgemeester sprak zijn bewondering erover uit, dat de buurtvereniging Winfridus en de daaruit voortgekomen stichting Bouw Clubhuis Winfridus erin geslaagd is geheel met eigen krachten, uiteraard voor het grootste deel leken, dit clubhuis te bouwen.
De bouwers, aldus spr., moesten wel een diepgeworteld sociaal gevoel hebben om geheel belangeloos avond aan avond (ook tijdens de koude wintermaanden) hun vrije tijd beschikbaar te stellen voor een clubhuis. Verheugend vond spr. ook dat de bejaarden zich in dit clubhuis eens met iets anders kunnen bezighouden dan alleen maar met kaarten.
Er wordt hier ook gelegenheid geboden zich tijdens de knutseluurtjes bezig te houden met ’n eigen hobby.
Na de burgemeester voerden nog vele andere sprekers het woord, waarbij velen hun gelukwens vergezeld deden gaan van een enveloppe met inhoud.
Een der jeugdige leden van het breiclubje bood de voorzitter, de heer Th. Wischhoff, een elektrische klok aan.
De heer Wischhoff dankte enkele buurtbewoners, die tijdens het werk water en licht verschaft hadden. Voor deze medewerking werd hen een grote taart en sigaren overhandigd.
Fotobijschrift: Tonky van Lexmond helpt de burgemeester bij de onthulling van de naam Winfridus aan het nieuwe clubhuis in de Utrechtse wijk Zuilen. De vlag bleef steken en toen haalde een bestuurslid een jongetje tevoorschijn, tilde de knaap omhoog en liet hem de vlag losmaken. Burgemeester De Ranitz gaf daarbij aanwijzingen.
GEMEENSCHAPSRAAD ZUILEN
Akkoord inzake bouw dansschool
Feestweek van 2 tot 9 mei op ’t Zand
(van een onzer verslaggevers)
Op de Gemeenschapsraadvergadering, dinsdagavond in het Huis der Gemeente te Zuilen, werden de diverse agendapunten snel door voorzitter K. Kieviet (PvdA) doorgehamerd. Veel punten waren er niet en na een luttel aantal tikjes waren de Zuilense zaken dan ook weer voor een maand beklonken.
De heer H. Beks (Chr. Partij) werd als lid geïnstalleerd. Uit een van B. en W. ingekomen stuk bleek dat men akkoord gaat met de bouw van een dansschool, die op het terrein, gelegen naast het perceel Amsterdamsestraatweg 701 zal verrijzen.
De vereniging voor christelijk nationaal onderwijs gaat een school, bevattende 9 leslokalen, een natuurkundelokaal en een gymnastieklokaal bouwen op het terrein aan de M. van Meelstraat.
Evenals een stukje grond aan de Werner Helmichstraat, zal aan de Burgemeester Norbruislaan een stukje grond in gemeentehanden overgaan. Dit laatste betreft de sloot die voor het voormalige gemeentehuis ligt. Deze zal worden gedempt.
Het door de heer Brands (PvdA) genoemde culturele lijntje, lijn 11, zal ondanks de geopperde bezwaren na 20 uur (voor een goed begrip: na ’s avonds 8 uur) niet meer rijden, om dat er te weinig gebruik van wordt gemaakt.
In afwijking van de oorspronkelijke plannen wordt de feestweek op ’t Zand gehouden van 2 tot en met 9 mei. Na deze mededeling schorste de voorzitter de vergadering.
Fotobijschrift: ‘Bij Jansen leer je dansen’. En je diploma zag er dan zo uit:
ZUILENSE MOTORCLUB
Door de Zuilense Motorclub wordt op Tweede Paasdag een Paaseierentocht georganiseerd, welke zal gaan door de mooiste gedeeltes van het land.
De start heeft plaats des middags twee uur vanaf de motorhandel Luca, Amsterdamsestraatweg 803. Ieder die wenst deel te nemen, dus ook niet-leden, kunnen tot Tweede Paasdag inschrijven bij de heer Kooyman, Koppestokstraat 106.
Een verplaatste knieschijf was voor de 68-jarige W. M., Linnaeusstraat 16, het gevolg van een aanrijding, die woensdag ontstond op het kruispunt Amsterdamsestraatweg-Voltastraat in Utrecht.
M. reed linksaf de straatweg op en gaf, volgens het politierapport, geen voorrang verleende aan een bromfietser, die in de richting Maarssen reed. Volgens een ooggetuige reed de brommer te snel. De bestuurder ervan is na de aanrijding doorgereden en bij de politie nog niet bekend. M. is in het Academisch Ziekenhuis opgenomen.
Fotobijschrift: De fotograaf was weer eens te laat! Wel de kruising des ongevals, maar geen sprake van een ongeluk.
12 April 1950
Anna is aan de schoonmaak. Heel Zuilen lijkt er mee bezig. Van Hoorn kwam langs en vertelde dat met het uithalen van zijn boekenkast er nog een vals persoonsbewijs voor de dag kwam.
De Heer van Vliet, die toen bij de Ondergrondse zat, heeft hem klaargemaakt. Er waren er heel wat in de omloop. De handtekening van een ambtenaar die naar Huizen gegaan was en veel NSB sympathieën vertoonde, werd hiervoor nagemaakt…
