De Westinghousestraat

Het benoemen van een straat in dit complex naar George Westinghouse (1846-1914) is juist hier in de wijk heel erg op zijn plaats. Westinghouse verdiende zijn sporen c.q. straatnaam omdat hij belangrijke remsystemen voor treinen ontwikkelde. Die worden dan ook Westinghouse-remmen genoemd.

De Oude Bouw

Door de komst van de Wagon- en Bruggenfabriek Werkspoor en de Staalfabrieken van Demka aan het begin van de twintigste eeuw, ontstond een grote behoefte aan woningen in de omgeving van de beide fabrieken. Vrijwel gelijk met de bouw van de wijk ‘Elinkwijk’ aan de andere kant van de Amsterdamsestraatweg, bouwde woningbouwvereniging ‘Zuilen’ haar eerste complex, met de De Lessepsstraat als hoofdstraat. De straten in deze wijk werden net als aan de andere kant ook genoemd naar uitvinders. Het Complex 1 van deze woningbouwvereniging werd ontworpen door architect Ph.J. Hamers. Na het gereedkomen van complex 2 (’t Zand) werd dit complex niet de ‘Lessepsbuurt’ genoemd, maar kreeg het de Geuzennaam ‘De Oude Bouw’.

De Westinghousestraat

Het bestuur van woningbouwvereniging ‘Zuilen’ gaf graag goede raad aan zijn huurders. Dat herkent u onder andere aan de gevelsteen in de zijgevel van het pand op de hoek van de Amsterdamsestraatweg. Daar leest u de tekst: ‘RUIMTE, VOOR HARE MAJESTEIT DE ZON!’.

Winkels vinden we niet in deze straat. Op nummer 3 woonde de in heel Zuilen bekende K. Bloemendaal. Hij was bode op het Zuilense gemeentehuis.

De enige van wie het Museum van Zuilen weet dat hij in de (melk)handel zat, was de heer Verhoef. Deze heer Verhoef woonde op nummer 4. Hij had daar geen winkel maar ventte de melk. – Met melk, groenten en brood kwam men vroeger dagelijks langs de deur. – De familie Verhoef zat met meerdere broers in de melkhandel: ook een broer Verhoef in de De Bazelstraat verdiende zo zijn brood. In de Utrechtse Seringstraat 79 kwamen we de derde melkb(r)oer tegen.

De bewoners van de Westinghousestraat aan de Maarssense kant hadden vele jaren nog geen achterburen. Dat wil zeggen: daar was tot kort voor de Tweede Wereldoorlog geen bebouwing. Nadat men midden jaren twintig van de vorige eeuw de koeien van het weiland van slager Vergeer had gehaald, realiseerde men hier drie naast elkaar liggende voetbalvelden (tussen de Amsterdamsestraatweg en de Edisonstraat, die overigens toen nog ‘Daalseweg’ heette) voor drie verschillende voetbalverenigingen. Dit waren E.D.O. (bestaat nog steeds), Victoria (voetballers kwamen uit de wijk Elinkwijk, de vereniging is opgeheven), en De Toekomst, (dit werd Ultrajectum en is later gefuseerd met D.S.O.).

(Het gemeentebestuur van Zuilen heeft per september 1949 bepaald dat het gedeelte van de Daalseweg tussen de Sweder van Zuylenweg en de F. Koolhovenstraat vanaf dat moment Edisonstraat genoemd werd.)

Komt dat zien, komt dat zien! Hier is duidelijk wat aan de hand. Een grote menigte heeft zich verzameld op de hoek van de Westinghousestraat en de Amsterdamsestraatweg. Het is 1923 als de eerste tram over het doorgetrokken traject tot ‘diep in Zuilen’ kan komen. – tot dan was het eindpunt van lijn 3 bij de Geraniumstraat. – Links op de achtergrond herkennen we de winkel van Coöperatie ‘Oostenburg’, het pand waarin tot in 2020 Café Elinkwijk gevestigd was.

Meer weten over de Westinghousestraat en/of Zuilen: www.museumvanzuilen

Amsterdamsestraatweg 4

Het Museum van Zuilen beschrijft aan de hand van de gemeentegids uit 1938-’39 de Amsterdamsestraatweg vanaf de grens met de gemeente Utrecht tot aan de grens met Maarssen in vijf delen. We lopen eerst langs de oneven zijde naar het laatste pand aan deze kant van de Amsterdamsestraatweg vóór de grens met Maarssen, keren dan om en gaan terug naar Utrecht. (Deel 1 start ter hoogte van de Geraniumstraat, deel 2 bij de Sweder van Zuylenweg, deel 3 bij de De Lessepsstraat. Deel 5 vindt u bij de Julianaparklaan.)

De Amsterdamsestraatweg is onderdeel van de Route Impériale II, de weg van Parijs naar Amsterdam, in 1813 aangelegd op last van Napoleon Bonaparte.

Vanaf Maarssen ligt het Merwedekanaal, opengesteld in 1892 achter ons. Het kanaal werd vanaf 1 februari 1951 verbreed en uitgebreid en kreeg de naam Amsterdam-Rijnkanaal. Ongeveer vanaf de Wethouder D.M. Plompstraat tot de Muyskenweg stonden verschillende woningen en bedrijven. Zij moesten allen het veld ruimen voor de uitbreiding van de Demkafabrieken die vanaf de Muyskenweg tot aan de uiterste punt bij het kanaal (langs de Amsterdamsestraatweg) zijn staalgieterij had. In 1916 werd in Zuilen door de Demka Staalfabrieken voor het eerst staal gegoten.

Bij het rijtje woningen dat weg moest was o.a. dat van Visscher met zijn stalhouderij en recht tegenover de Wethouder D.M. Plompstraat zat Straus sr. met een filiaal van broodfabriek ‘De Korenschoof’. Ook een bedrijf dat plaats moest maken voor de Demka was de garage van Hendrik van der Vaart. Hij zat op de (oude) nummers 512 en 514, vlak bij de Muyskenweg. Voordat Hendrik hier begon, had zijn vader hier een kruidenierswinkeltje.

ELINKWIJK TAX van Henk van der Vaart was één van de eerste taxibedrijven in Zuilen.

Naast Van der Vaart zat café Van Marchal, later opgevolgd door Wouters. Het café kwam nogmaals in andere handen en werd van Verhoef. Dit was het eerste clubhuis van voetbalvereniging ‘Elinkwijk’.

Op de hoek vóór de Muyskenweg zat melkhandel ‘De Boerderij’ van boer J. van Beek. Aan de overkant van de Muyskenweg zat de winkel van coöperatie ‘Oostenburg’, een kruidenierswinkel (werd later Café Elinkwijk). Griffioen had zijn groentehal naast deze kruidenierswinkel en daarnaast kwam de bakkerij van coöperatie ‘Oostenburg’.

Voorbij de bakkerij zat een sigarenmagazijn van ‘Evora’, waar filiaalhouder van Duinen zijn rokertjes aan de man bracht. Op 490 zat kapper G. Schmidt met zijn ‘eenigste speciaal heerenkapsalon’ en naast hem was de winkel van D. Kissing ‘in galanterieën’. In dit pand kwam De Klerk huishoudelijke artikelen verkopen. Aan de overkant van de Dieselweg zat de melkwinkel van G. Stoet. Deze Stoet had J.A. Lamme als buur: boekhandel ‘Elinkwijk’.

Naast de boekhandel zat schoenmaker M. van der Pijl en daarnaast was de rijwielhandel van J.A. Smits. Het volgende pand was van het Groene Kruis. Hier was al vanaf 1918 voor Nieuw-Zuilen een gezondheidscentrum, gesubsidieerd door Werkspoor. We kwamen vervolgens langs kapper F. Odijk op nummer 468. Nu kwamen we bij (alweer) een sigarenmagazijn van ‘Evora’. Hier is W. Konst filiaalhouder.

Verder doorlopend kwamen we bij drogisterij J.H. Ooijevaar, bekend onder de Elinkwijkers van de wijk én de voetbalvereniging, waarvan hij in het bestuur zat. Na enige jaren voortgezet te zijn door R. Dirksen kwam hier R. Groenberg de drogisterij runnen, die toen  de naam ‘De Kamil’ kreeg.

De laatste winkel op dit rijtje was slagerij A. den Hartog. Hiervoor was dat J. Weeber en hierna A. Dorrestijn. Voorbij de huizen van de Bessemerlaan zat apotheek ‘Elinkwijk’.

Aannemer Avezaat van de Marnixlaan bouwde het monumentale pand van notaris J.A.M. Koch. De architect van dit gebouw was Ir. G. M. Leeuwenberg uit de Adm. van Gentstraat in Utrecht. Van het bereiken van het hoogste punt van de bouw werden foto’s gemaakt. Op die foto’s zien we o.a. J.A.M. Koch met vrouw en kinderen. Het gebouw kwam gereed in 1938. Zoon Jan Willem, die op de foto het vlaggentouw hanteert, volgde zijn vader op.

. o.a. J.A.M. Koch met vrouw, kinderen en een aantal werklieden …’

 Meer weten over de Amsterdamsestraatweg en/of Zuilen: www.museumvanzuilen.nl

Alle dertien goed

Wie kent de kreet nog: Alle dertien goed? Was jarenlang een tekst op de hoes van langspeelplaten om de inhoud van de plaat aan te geven.

Vandaag gebruik ik deze tekst omdat het getal 13 ook het getal is van de serie filmpjes die Peter Bastiaanse maakte van onze Werkspoortafel. Lijkt me terecht, alle tot nu toe gemaakte filmpjes zíjn ook goed!

Deze week alle filmpjes zonder onderbreking direct achter elkaar, dus genieten maar…